Dadels zijn de afgelopen jaren steeds populairder geworden, maar zijn dadels eigenlijk gezond? De tijden dat dadels een ietwat exotische delicatesse waren zijn natuurlijk allang voorbij, en ze worden nu vaak gegeten om hun voedingswaarde of als vervanger voor geraffineerde suiker. Bijvoorbeeld in shakes en bakproducten of als gezond tussendoortje.
Dadels bevatten inderdaad waardevolle en goede voedingsstoffen, zoals vezels en antioxidanten, en ze zijn erg geschikt als zoetmiddel. Welke gezondheidsvoordelen dadels precies te bieden hebben? Je leest er alles over in dit artikel.
Wat zijn dadels?
Dadels zijn de vruchten van de vrouwelijke dadelpalm en vallen onder de familie van steenvruchten. In het midden zit een harde pit. Oorspronkelijk komen ze uit het Midden-Oosten, waar ze vooral in Arabische landen erg veel gegeten worden. Ook nu komen verreweg de meeste dadels uit deze gebieden. In sommige delen van Zuid Afrika, de VS en Australië worden ook wel dadels geproduceerd. De vruchten groeien in grote trossen aan de palm en zijn geel tot lichtbruin van kleur en ovaal van vorm. Met de groeiende populariteit van dadels, zijn ze ook steeds beter verkrijgbaar. Waar je vroeger vaak naar een speciaalzaak moest om dadels te kopen, vind je ze nu vaak in reguliere winkels en supermarkten.
Soorten dadels
Wist je dat er wel honderden soorten dadels bestaan? Voorbeelden zijn de Ajwa, Sukkary, Safawi of Mabroum dadels. Deze zijn natuurlijk lang niet allemaal makkelijk verkrijgbaar, wat de keuze jammer genoeg al heel wat minder maakt. Maar is er wel degelijk verschil tussen de soorten dadels die we hier kennen. Het belangrijkste verschil is of de dadel vers of gedroogd is. Dit beïnvloedt namelijk zowel de smaak, textuur als voedingswaarde. Er bestaan ook gekonfijte dadels, deze worden vaak in supermarkten verkocht. Gekonfijte dadels zijn gedroogde dadels met een laagje suiker. Ben je bewust bezig met gezonde voeding? Dan kun je deze gekonfijte dadels beter laten liggen.
Verse dadels en gedroogde dadels
Verse dadels hebben een honingachtige zoete smaak en zijn sappig en vlezig van structuur. Qua voedingswaarde zijn verse dadels te verkiezen boven gedroogde dadels omdat ze meer vezels, vitaminen en mineralen bevatten. Jammer genoeg zijn verse dadels niet altijd even goed verkrijgbaar. Van september tot november is het seizoen voor verse dadels.
Dadels worden gedroogd door ze in de zon te leggen of te verwarmen in een oven. Het voordeel is dat ze dan veel langer houdbaar zijn, vandaar dat veel van de dadels die hier verkrijgbaar zijn, gedroogde dadels zijn. Ze zijn taaier van structuur en zoeter van smaak en bevatten naar verhouding meer suikers dan de verse soort.
Medjoul dadels
Een van de bekendere dadelsoorten die veel toepassingen kent is de medjoul dadel. Ze komen oorspronkelijk uit Marokko en kunnen zowel vers als gedroogd gegeten worden. De dadels zijn groter dan bij de meeste andere soorten en erg smaakvol en sappig. Het is vooral deze soort die veel wordt verwerkt in gebak, cakes en andere gerechten. Ook zijn ze door hun grootte en heerlijke smaak erg geschikt als gezonde snack.
Voedingswaarde dadels
Dadels bevatten veel belangrijke voedingsstoffen, dat is een feit. Maar wat zit er nu precies in dat ze zo gezond maakt? In dadels zitten allereerst veel koolhydraten in de vorm van natuurlijke suikers, en dan met name fructose. Het is dan ook zo dat ze relatief veel calorieën bevatten, vergeleken met andere fruitsoorten: gemiddeld 28 calorieën per gemiddelde dadel van 10 gram. Dit zorgt ervoor dat dadels een uitstekende bron van energie zijn.
Deze vruchten zijn ook rijk aan vezels; dadels bevatten wel 7,5 gram vezels per 100 gram dadels. Vezels zijn belangrijk voor je darmen en stoelgang. Ook spelen ze een belangrijke rol in het stabiel houden van je bloedsuikerspiegel. Hierdoor komen de suikers langzamer in je bloed, en krijg je gelijkmatig en langdurig energie. Door de combinatie van suikers en vezels hebben dadels dan ook een lage glycemische index. Daarnaast bevatten dadels ongeveer 2 gram aan eiwitten per 100 gram.
Antioxidanten
Het blijkt dat dadels, vergeleken met andere gedroogd fruit zoals vijgen, meer antioxidanten bevatten. Ze bevatten bijvoorbeeld relatief veel flavonoïden, dit zijn krachtige antioxidanten die een beschermende en positieve invloed op je gezondheid hebben. Ze worden onder andere geassocieerd met een lager risico op kanker en alzheimer. Fenolzuur is een andere antioxidant in die in dadels zit. Deze verlaagt de kans op hart-en vaatziekten en kanker en werkt ontstekingsremmend. Als laatste bevatten dadels carotenoïden, een type antioxidant welke goed is voor het hart en de ogen.
Vitamines en mineralen
Naast koolhydraten, vezels, eiwitten en antioxidanten, zitten er ook verbazingwekkend veel verschillende vitamines en mineralen in deze kleine vrucht. Deze voedingsstoffen zijn ontzettend belangrijk voor het goed functioneren van je lichaam, en je wilt er natuurlijk voor zorgen dat je genoeg binnenkrijgt. Dadels zorgen dus voor een goede bijdrage aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid die is vastgesteld door de Gezondheidsraad. Ze bevatten relatief veel vitamine B6, kalium, magnesium, koper en mangaan. Zo heb je met 100 gram dadels al 20% van de ADH voor kalium binnen en 18% van de ADH koper.
Verder zitten er in dadels vitamine A, vitamine B1, B2, B3 en B5, vitamine C én vitamine K. Dat is aardig wat! Houd er wel rekening mee dat het gehalte aan voedingsstoffen hoger is in verse dadels dan gedroogde dadels. Dadels bevatten verder nog foliumzuur, oftewel vitamine B11, en kleine hoeveelheden calcium, ijzer, fosfor en zink. Deze mineralen zorgen voor sterke botten, spieren, tanden en hebben een goede werking op de rode bloedcellen.
Dadels als suikervervanger
Gewone suiker staat bekend as problematisch. Het zorgt ervoor dat je bloedsuikerspiegel omhoog schiet, en je niet al te veel later weer een ‘crash’ ervaart. Hierdoor grijp je sneller weer naar een snack. Ook draagt witte suiker bij aan diabetes, hartklachten en ontstekingen. Is het dan zo dat dadels beter zijn dan suiker? Het is al vaker gezegd dat dadels ook veel suiker bevatten, zo’n 66 gram suiker per 100 gram dadels. Door het eten van dadels krijg je dus best veel suiker binnen.
Toch is er wel degelijk verschil, de glycemische index van dadels is namelijk veel lager dan die van gewone suiker. Dit komt door het geheel van suikers, vezels en andere goede voedingsstoffen. Uit een studie onder diabetespatiënten bleek dat dadels eten geen grote piek in de bloedsuikerspiegel veroorzaakte, vergeleken met mensen die geen diabetes hadden. Dit maakt dadels tot een geschikte suikervervanger in een verder gezond eetpatroon. Houd er wel rekening mee dat ze ook rijk zijn aan suikers en eet er dus niet teveel van. Een verse dadel heeft hierbij de voorkeur boven een gedroogde dadel vanwege het lagere suikergehalte.
Afvallen
Wie wil afvallen, let op een gezond voedingspatroon en dan met name calorieën en koolhydraten. Dadels zijn een rijke bron van beide, en het is daarom dus oppassen geblazen met dadels wanneer je wilt afvallen. Je kunt ze het beste maar met mate eten. Kies ook zeker voor de verse variant. Een verse dadel bevat slechts 3 gram koolhydraten, vergeleken met 7 gram koolhydraten voor gedroogde dadels.
Dadels voor een makkelijke, natuurlijke bevalling
Er zijn zoals gezegd veel positieve effecten die dadels kunnen hebben op je gezondheid. Een heel speciaal effect is wel dat dadels een natuurlijke bevalling vergemakkelijken. Er zijn namelijk enkele onderzoeken gedaan naar het effect van dadels eten op het verloop van de bevalling bij groepen zwangere vrouwen. Het resultaat was dat de vrouwen die dadels hadden gegeten, 20% meer kans hadden op een natuurlijke bevalling. Ook hoefden ze minder vaak ingeleid te worden. Dit komt doordat dadels de effecten van het hormoon oxytocine teweeg brengen, door zich aan oxytocine-receptoren in het lichaam te binden. Samen met alle andere gezondheidsvoordelen is het dus geen gek idee voor zwangere vrouwen om dagelijks dadels te eten.
Zijn dadels gezond?
Al met al kunnen dadels absoluut deel uitmaken van een gezond voedingspatroon. Ze zijn lekker zoet, voedzaam en ze zijn goed voor je gezondheid door alles wat erin zit. Daarnaast is een dadel makkelijk om tussendoor te eten. Wanneer je lekkere trek hebt, zijn ze dan ook zeker een gezond alternatief voor snoep of koek. Ze zijn makkelijk te verwerken in gerechten zoals bananenbrood, dadelcake of zelfgemaakte energierepen. Ook kun je ze gebruiken in warme gerechten, zoals vaak in het Midden-Oosten wordt gedaan. In tegenstelling tot sommige andere fruitsoorten, zijn dadels goed in te vriezen, waardoor je ze erg lang kunt bewaren.
Zoals eigenlijk bij alles, blijft het belangrijk erop te letten dat je er niet teveel van eet, zeker als je wilt letten op suikers en koolhydraten. Gevarieerde voeding, waarbij je voldoende binnenkrijgt uit de verschillende voedingsgroepen, is altijd de basis. Het eten van dadels is daarbij een uitstekende aanvulling waar je gezondheid veel profijt van kan hebben.
