G-ST2X7V9JM6
Voedingssupplementen zijn er tegenwoordig in veel verschillende vormen en groeien dagelijks in populariteit. In essentie zijn dit producten met als doel een aanvulling te vormen op een gezond dagelijks dieet. Denk hierbij aan pillen, druppels, poeders, drankjes, en capsules. Vaak bevatten voedingssupplementen veel vitamines, mineralen en bioactieve stoffen en slikken we deze omdat we deze stoffen onvoldoende uit onze voeding halen. Veel voorkomende supplementen zijn bijvoorbeeld multivitaminen of vitaminepillen.
Het is veilig om te stellen dat voedingssupplementen meer besproken zijn dan ooit tevoren. Hoewel het gebruik wereldwijd toeneemt, stijgt het kennisniveau helaas niet mee. Supplementen zijn in essentie voedingsstoffen die gesuppleerd kunnen worden als aanvulling. Ze dienen dus niet als vervanging, maar als aanvulling op een gezond, gevarieerd en evenwichtig voedingspatroon. Ze zijn er tegenwoordig in veel verschillende vormen. Dit maakt het niet bepaald makkelijker voor de consument.
Wie zijn gezondheid een boost wilt geven, kan niet om de vraag wat zijn supplementen heen. Voordat we deze vraag beantwoorden, is het belangrijk om te noemen dat voeding voor supplementen gaat. Wees voorzichtig met het gebruik van supplementen. Is je dagelijkse voeding al helemaal op orde? Dan zijn voedingssupplementen er puur om je te helpen. Of het nou door voeding of supplementen is, je hebt elke dag voldoende vitamines nodig.
De vitamines, mineralen en bioactieve stoffen verwerkt in voedingssupplementen hebben in essentie exact dezelfde werking op het menselijk lichaam als de stoffen die van nature in voeding en drinken voorkomen. In de eerste plaats bevatten supplementen voedingsstoffen welke het beste kunnen worden omschreven als ‘werkzame stoffen’. Daarnaast bevatten ze ook hulpstoffen. Dit zijn stoffen die er voor zorgen dat ze langer houdbaar zijn en geven zowel geur als smaak aan het supplement.
Het is daarom ook essentieel om deze stoffen eerst uit een gezond en gevarieerd eetpatroon te verkrijgen. Als er dan alsnog eventuele tekorten ontstaan, is het aanbevolen om deze tekorten op te vangen met de daarvoor geschikte supplementen.
Over het algemeen hebben de meeste mensen dan ook geen supplementen nodig. Je krijgt namelijk met een gezond en gevarieerd eetpatroon voldoende vitamine en mineralen binnen. Het kan echter geen kwaad om je eigen vitamine- en mineralenbehoefte eens onder de loep te nemen. Ondanks dat het vanzelfsprekend belangrijk is om voldoende en verschillende stoffen door middel van het dagelijks voedingspatroon binnen te krijgen, neemt het lichaam stoffen uit pillen en poeders gemakkelijker op dan stoffen in voedingsmiddelen en eten.
Het slikken van supplementen is echter niet zonder risico’s. Daarom is het in geen enkel geval aan te raden om zomaar een willekeurig supplement te nemen. Sterker nog, dit is zelfs sterk af te raden.
Mochten er toch tekorten in je lichaam ontstaan, kunnen deze worden opgevangen door middel van voedingssupplementen. Zoals gezegd, het kan niet vaak genoeg worden herhaald maar voeding dient altijd je basis te vormen. Grofweg een handje willekeurige supplementen per dag gaat dan ook niet helpen. Zodra je lichaam bepaalde tekorten heeft ontwikkeld, kunnen ze dus een uitweg bieden.
Hoewel ze kunnen helpen tekorten op te vangen, dien je altijd te onderzoeken of je wel een tekort hebt. Als je dan besluit om ze toch te nemen, is er wel één voordeel wat even benoemd mag worden. Je lichaam neemt vitamines en mineralen in pilvorm makkelijker op dan wanneer het de stoffen uit voeding moet halen. Ondanks dat dit een voordeel kan zijn, is dit absoluut geen reden om ze juist daarom te nemen.
Het volgen van een gezond, gevarieerd en evenwichtig voedingspatroon blijft de gewenste manier om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen. Simpelweg groente en fruit vervangen door een pil of drankje is dan ook nooit gewenst. De naam zegt het eigenlijk al. Supplement betekent letterlijk aanvulling. Dus géén vervanging. De meeste supplementen bevatten namelijk puur en alleen vitamines of mineralen, en over het algemeen geen bioactieve stoffen. Deze bioactieve stoffen hebben een biologische en fysiologische functie welke voornamelijk voorkomen in voedingsmiddelen zoals groente en fruit. Om aan je dagelijkse vitamine en mineralenbehoefte te voldoen, is het aan te raden om vooral groente en fruit te blijven eten.
Zoals hierboven al staat omschreven, heb je met een gezond en gevarieerd voedingspatroon in principe geen supplementen nodig om voldoende vitaminen en mineralen binnen te krijgen. Er bestaan echter uitzonderingen. De behoefte aan vitaminen en mineralen is namelijk afhankelijk van je manier van leven. De levensstijl beïnvloedt namelijk of het lichaam meer of minder ondersteuning nodig heeft.
Voedingssupplementen kunnen een uitkomst bieden wanneer je eetpatroon niet gezond en gevarieerd is. Evenwichtig en gebalanceerd eten is door de jaren heen steeds moelijker geworden. Naar schatting eet nu slechts 2% van de mensen daadwerkelijk gebalanceerd. Vitamines en mineralen hebben in onze voeding plaats moeten maken voor een overschot aan koolhydraten en verzadigde vetzuren. Logischerwijs heeft dit tot gevolg dat er in onze hedendaagse voeding een stuk minder vitamines en mineralen te vinden zijn. Omdat het evenwichtig eten door de jaren heen dus steeds lastiger is geworden, kan het gebruik van supplementen de uitkomst bieden.
Daarnaast bevat voedsel tegenwoordig ook nog eens een stuk minder voedingsstoffen dan in het verleden. Ook al maak je gezonde en bewuste keuzes, door uitputting en overmatig gebruik van de bodem heeft een appel gemiddeld nog maar maximaal 60% van de hoeveelheid vitamine C in vergelijking met 20 jaar geleden. Door uitputting van de bodem als gevolg van overproductie en het gebruik van middelen als kunstmest en conserveringsmiddelen, raakt het voedsel steeds verder uitgeput met betrekking tot vitamines en mineralen.
Wanneer je veel en overmatig last hebt van stress dan kan het gebruik van supplementen ook een oplossing bieden. Een goede balans tussen werk en privé is tegenwoordig moeilijker dan dat het 50 jaar geleden was, en daarom neemt het belang van voldoende voedingsstoffen alleen maar toe. Het is algemeen bekend dat bij het ervaren van stress het lichaam meer essentiële voedingsstoffen nodig heeft om goed te kunnen blijven functioneren.
En dan, sporten. Wanneer je er een actieve of sportieve levensstijl op na houdt, biedt het gebruik van supplementen ook voordelen. Sport je 1 a 2 keer per week in combinatie met een kantoorbaan, dan heb je met een gevarieerd voedingspatroon een goed basis. Sport je echter 3, 4, 5 keer per week of zelfs nog vaker, dan is het wel verstandig om sommige vitamines, mineralen of andere supplementen te gaan gebruiken. Voedingssupplementen en sport gaan dus prima samen. Wanneer je veel of regelmatig sport, heb je bijvoorbeeld een hogere behoefte aan eiwitten en aminozuren.
Ten slotte hebben ook speciale groepen extra voedingsstoffen nodig. Deze groepen worden ook wel risicogroepen genoemd op basis van een verhoogd risico door een bepaalde levensfase of levensstijl. Tot de risicogroep behoren onder andere topsporters, zwangere vrouwen, kinderen, 65-plussers, rokers en mensen met een langdurige ziekte. Zo hebben sporters baat bij een verhoogde inname van eiwitten, zwangere vrouwen bij foliumzuur en vitamine D en tenslotte hebben zowel ouderen als jongeren in veel gevallen een tekort aan vitamine D.
Bij het gebruik van supplementen dien je altijd de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid, ook wel afgekort ADH, goed in de gaten te houden. De Gezondheidsraad heeft per voedingsstof een aanbevolen hoeveelheid geïdentificeerd welke voldoet aan de dagelijkse behoefte van het menselijk lichaam. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is echter niet voor iedereen hetzelfde. De raad heeft de ADH ingedeeld op basis van bevolkingsgroepen. De behoefte aan vitamines, mineralen en bioactieve stoffen verschilt namelijk voor mannen, vrouwen en kinderen. Wanneer je veelt op reis bent en ook gebruik maakt van buitenlandse supplementen of supplementen in het buitenland, dien je er rekening mee te houden dat de ADH’s tussen landen verschillen. Dit komt door dat interpretaties tussen landen verschillen op basis van gegevens en gezien het feit dat er verschillen in voedingsgewoontes zijn per land.
Aangezien elke voedingsstof bijdraagt aan een bepaald proces in het lichaam, is aan de hand van deze processen een gemiddelde behoefte bepaald. De ADH volgt dus uit deze gemiddelde behoefte. Omdat de AHD zoveel mogelijk mensen dient te voorzien van voldoende voedingsstoffen, heeft 97,5% van de bevolkingsgroep gemiddeld genomen genoeg van een bepaalde voedingsstof wanneer de ADH in acht wordt genomen.
Op het etiket van supplementen staat ook vaak een referentie-inname. Deze RI is een wettelijk vastgelegde richtwaarde waar een gebalanceerd voedingspatroon aan moet voldoen. Dit geeft aan hoeveel voedingsstoffen, energie, vitamines en mineralen een volwassen persoon per dag nodig heeft voor een gezond voedingspatroon. Op de verpakking en het etiket staan daarom vaak dus zowel RI als ADH vermeldt. Naast de referentie inname bestaan er ook wettelijke bovengrenzen en een adequate inname (AI). Allemaal met één gezamenlijk doel: zorgen dat je voldoende waardevolle voedingsstoffen binnen krijgt.
Meer vitamines en mineralen wil niet automatisch zeggen dat het ook beter is. Stel je krijgt uit je voeding voldoende eiwitten binnen. Een voedingssupplement met eiwitten is dan overbodig. Hetzelfde geldt voor aminozuren. Als je deze al voldoende binnen krijgt via capsules, heb je geen verdere aanvulling meer nodig.
Omdat de behoeftes per lichaam en situatie nog al verschillen, is het dus vanzelfsprekend aan te raden om langs een arts of therapeut te gaan om je behoefte vast te laten leggen. Begin dus nooit zomaar met het gebruiken van een supplement. Wel zijn er een aantal supplementen waar we massaal voordeel uit kunnen halen. Doorgaans omschrijven we dit als de beste voedingssupplementen. Met de beste supplementen wordt dan verwezen naar de supplementen welke gemiddeld genomen het meest worden gebruikt:
Het principe ‘hoe meer hoe beter’ gaat niet op bij het gebruik van voedingssupplementen. Hoewel een tekort niet bevorderlijk is, is een overschot dat ook zeker niet. Het kan zelfs gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Aangezien veel supplementen al 100% bevatten van de ADH, is het af te raden om hier dan ook meer van te nemen. Een 100% ADH zit echter voornamelijk in supplementen van stoffen welke lastig of niet zelf aangemaakt worden door het lichaam en lastig te verkrijgen zijn uit producten. Vastgesteld is dat een te hoge inname van vitamine A, D, E, B6, niacine, foliumzuur, calcium, magnesium, jodium, koper, selenium en zink schadelijk zijn voor de gezondheid. Een overschot aan supplementen is dus wel degelijk schadelijk.
Net zoals bij elk ander product, zijn er goedkope en prijzige varianten van voedingssupplementen te vinden. Hoewel we vaak snel geneigd zijn om te denken dat duurdere supplementen automatisch goede supplementen zijn, geldt dit in lang niet alle gevallen. Een goedkopere variant voldoet namelijk aan de eisen en werkt prima. Een duurdere variant voldoet echter doorgaans vaker aan speciale eisen. Over het algemeen zijn duurdere supplementen vaak kleiner waardoor ze gebruiksvriendelijker zijn met betrekking tot doorslikken. Echter, zijn deze vormen lastiger te produceren en worden ze daarom verkocht voor een hogere prijs. Het verschil in prijs kan daarnaast worden verklaard door een verschil in prijs per voedingsstof. De ene voedingsstof is doorgaans duurder dan de ander. Ten slotte is het altijd zeer aan te raden om de supplementen van dezelfde voedingsstof te vergelijken op hoeveelheid, bijvoorbeeld microgram, en daarnaast per pil of capsule. Reken daarom altijd de prijs per pil of capsule uit, en kijk vervolgens hoeveel je dan per pil koopt qua prijs en hoeveelheid.
Op het moment dat je de diepte in gaat met betrekking tot supplementen, zul je deze term geregeld voorbij zien komen. Het klinkt heel interessant, maar wat is het nou precies? Orthomoleculaire voedingssupplementen zijn gemaakt op basis van orthomoleculaire voedingsleer. Dit klinkt in eerste instantie heel vreemd. Het komt er op neer dat deze aanvullingen het lichaam voorzien van essentiële vitamines en mineralen. Op deze manier ontstaat er een optimale concentratie aan voedingsstoffen in het lichaam. Als gevolg hiervan kunnen organen optimaal functioneren. Dit soort supplementen zijn doorgaans hoger gedoseerd in vergelijking tot reguliere varianten. Orthomoleculaire voedingssupplementen worden daarom vaker gebruikt op advies van een voedingsdeskundige en diëtist.
Het aantal vormen van voedingssupplementen blijft toenemen. Door onderzoeken blijven er nieuwe vormen op de markt verschijnen. Door de vele verschillende vormen, is het haast niet te zeggen welke vorm daadwerkelijk het beste is om te nemen. Er is wel een advies wat altijd blijft gelden: voeding als basis. Je dient altijd zoveel mogelijk benodigde voedingsstoffen uit voeding te halen. Dit doe je doorgaans door een gezond, gevarieerd en evenwichtig voedingspatroon. Daarnaast is wellicht pilvorm de makkelijkste manier van suppleren. Pillen doorgaans makkelijk in te nemen zijn. Je kunt hiervoor dagelijks een vast moment in plannen. Leer ook wat het beste tijdstip voor het innemen van voedingssupplementen is.
De samenstelling van een supplement is ook belangrijk. Zo zijn er bijvoorbeeld natuurlijke en synthetische vitamines. Wat het verschil is? Natuurlijke vitamines worden gemaakt van een natuurlijk product, en synthetische vitamines komen uit een lab. Daarnaast geldt er voor vitaminen natuurlijk ook dat er zowel vet oplosbare vitamines zijn als water oplosbare.
Dit geldt voor zowel foliumzuur, als voor vitamine K en vitamine B6. Ze zijn vaak te vinden in verschillende vormen. Dat geldt voor heel veel vitamines en mineralen.
Veel gebruikte voedingssupplementen zijn tegenwoordig vitamine C, vitamine D, omega 3-vetzuren en eiwitten. Hoe komt dit nou precies dat juist deze supplementen zo populair zijn? Het grootste gevaar met betrekking tot voedingssupplementen is dat je begint met het slikken omdat je hoort dat anderen het nemen. Dit is een van de meest gemaakte fouten.
Een supplement gebruiken omdat anderen dat doen is totaal verkeerd. Ieder lichaam heeft een andere vitamine- en mineralenbehoefte. Hierdoor verschilt het per persoon wat je nodig hebt. Laat je daarom altijd adviseren door een expert of deskundige. Baseer op dit advies vervolgens je keuze. Het kan niet vaak genoeg benadrukt worden, maar het willekeurig gebruiken van voedingssupplementen kan gezondheidsrisico’s met zich meebrengen. Het willekeurig gebruik kan gevaarlijk en zelfs schadelijk zijn. Lees meer over de risico’s van voedingssupplementen.
Wist je dat er ook verschillende soorten voedingssupplementen zijn? Elke soort heeft zijn eigen kenmerken, maar hier hebben we al een blog over geschreven. Kort gezegd zijn dit:
Het combineren en combinaties maken van supplementen is doorgaans geen probleem. Er worden namelijk niet voor niets multivitaminen geproduceerd en verkocht waar veel verschillende soorten vitaminen in verwerkt zijn. Daarnaast zijn er ook complete multi tabletten te vinden, welke zowel vitaminen als mineralen en kruiden bevatten. Hoewel dit soort multi tabletten vaak de ideale oplossing lijken, bevatten ze vanzelfsprekend een lagere hoeveelheid van de desbetreffende stoffen in vergelijking met een supplement voor puur één stof. Met andere woorden, een vitamine D pil bevat doorgaans meer vitamine D dan de gemiddelde multi tablet. Echter hangt dit wel natuurlijk af van de hoeveelheid vitamine D.
Sommige combinaties van vitaminen en mineralen hebben een positieve werking op elkaar. Ze versterken elkaar juist. Zo bevordert vitamine C de opname van ijzer en speelt vitamine D een essentiële rol in de opbouw van botten wat er weer voor zorgt dat mineralen beter opgenomen kunnen worden door je lichaam.
Het gebruik van medicijnen kan tot gevolg hebben dat het lichaam minder goed in staat is om vitamines en mineralen op te nemen. Er kunnen dus tekorten in het lichaam ontstaan als gevolg van medicijngebruik. Veelvoorkomende vitaminen- en mineralen tekorten als gevolg van medicijngebruik zijn een tekort aan magnesium, vitamine B12, kalium, calcium en foliumzuur. Daarnaast kan het gebruik van een supplement ook een omgekeerde werking hebben op de medicijnen. Zo is bekend dat Sint-janskruid de werking van medicijnen kan verminderen. Mocht je dus zowel supplementen als medicijnen slikken of gebruiken, raadpleeg dan altijd een arts of deskundige voor passend advies.
Over het algemeen bestaan er geen grote verschillen met betrekking tot supplementen tussen man en vrouw. De verwerking van voedingsstoffen gebeurt op een gelijke wijze in zowel het mannelijk als vrouwelijk lichaam. Echter, in de puberteit speelt er wel een verandering op. In deze periode stijgt de behoefte van jongens ten opzichte van meisjes aan mineralen zoals calcium, kalium, zink en chroom. Zo draagt zink bijvoorbeeld bij aan de ontwikkeling van zaadcellen en is calcium van ontzettend groot belang in bij een gepaste groei en ontwikkeling van het beendergestel. Vanaf de pubertijd worden verschillen tussen jongens en meisjes, mannen en vrouwen, ineens een stuk duidelijker door de aanmaak van geslachtshormonen. Echter zijn de verschillen met betrekking tot voedingssupplementen tussen mannen en vrouwen uiteindelijk niet heel groot. Echter wordt er bij zowel de ontwikkeling als de formulering van supplementen gelet op verschillen in behoefte voor man en vrouw. Zo worden er speciale multivitaminen en complexen ontwikkeld speciaal gericht op man of vrouw. Zo bevatten multivitaminen voor mannen meer mineralen ter ondersteuning van geslachtsorganen en bestaat er voor vrouwen een specifieke zwangerschap multivitamine welke het lichaam van hele specifieke lichaamsbehoeften voorziet.
Zoals we tegenwoordig allemaal wel weten zijn eiwitten enorm populair bij met name de (kracht)sporters onder ons. Je hoeft niemand meer uit te leggen dat eiwitten belangrijk zijn bij het proces van spierherstel. Dit is namelijk ook precies de reden dat eiwitrijke producten en shakes tegenwoordig alsmaar populairder worden. Ook voor het gebruik van eiwitten geldt dat een overschot nadelige gezondheidseffecten kan hebben. Ga daarom ook niet op de gok meer eiwitten nemen, maar weet wat je lichaam nodig heeft. Laat je ook in dit geval altijd adviseren door experts en deskundigen. Wil je weten wanneer je welke supplementen het beste kunt gebruiken? Lees hier dan verder over welke voedingssupplementen voor sport je het beste kunt gebruiken.
Welk supplement het meest gebruikt wordt varieert sterk per land. In landen waar relatief weinig zonuren zijn, is vitamine D bijvoorbeeld het meest gebruikte supplement. Dit geldt bijvoorbeeld voor Finland. In landen waar het klimaat nogal afwisselend kan zijn, zie je vaak terug dat mensen vitamine C het meest gebruiken om je weerstand goed op peil te houden. De meest gebruikte voedingssupplementen in Nederland zijn:
Op het moment dat je besluit te stoppen met het eten van vis, vlees of alle dierlijke producten kan dit grote gevolgen hebben voor de stofwisseling in het lichaam. Niet alleen voor vegetariërs en veganisten geldt dat groenten en fruit de basis zouden moeten zijn van een gezond leven. Dit geldt simpelweg voor iedereen als basis. Daarnaast zouden noten, zaden, pitten en peulvruchten een perfecte aanvulling op deze gezonde basis kunnen vormen. Op het moment dat je besluit te stoppen met het eten van vis, vlees of andere dierlijke producten, wordt het aangeraden om te letten op de inname van eiwitten, ijzer, calcium, B12, omega-3 vetzuren, jood, selenium en vitamine D. Deze stoffen haal je normaal gesproken uit voeding, maar op het moment dat je besluit geen dierlijke producten meer te consumeren, kunnen er tekorten ontstaan.
Voedingssupplementen zijn er in verschillende vormen, maten en hoeveelheden. Naast deze verschillen, kunnen er ook verschillen tussen landen zijn met betrekking tot supplementen. De voorschriften verschillen namelijk, zo gelden er weer andere adviezen voor voedingssupplementen in Nederland en Finland bijvoorbeeld. Neem de wintermaanden als voorbeeld. Hoewel we in Nederland overdag nog een aantal flinke uren in helder daglicht leven, kan dit in sommige delen van Finland maar een paar uur zijn. Hierdoor is het vitamine D advies in Finland in de wintermaanden gemiddeld hoger dan in Nederland. De adviezen voor supplementen worden gebaseerd en aangevuld op specifieke behoeften en gewoonten van een land.
We verwachten van een supplement vaak dat we ons na gebruik meteen een werking zouden moeten kunnen waarnemen. De waarheid is echter andersom. Van een goed werkende pil merk je in principe niets. Het zou er namelijk voor moeten zorgen dat je nergens last van hebt. Het heeft een preventieve werking. Hierdoor merk je dus niet meteen verschil. Houdt voor een optimale werking wel altijd de richtlijnen en grenzen van de Gezondheidsraad aan.
Het is lastig in te schatten wanneer een supplement echt heeft gewerkt. Wanneer je bijvoorbeeld vaak last hebt van een (beginnende) verkoudheid, kun je besluiten vitamine C te gaan suppleren. Hoewel je verkoudheid hierdoor niet meteen weg zal zijn, kun je op termijn wel degelijk verschil merken. Dit merk je bijvoorbeeld door het uitblijven van een volgende verkoudheid. Dit voorbeeld legt dus uit dat een voedingssupplement een probleem niet meteen oplost. Echter op langere termijn zijn er zeker resultaten te merken.
Samengevat, in totaliteit blijkt uit onderzoek dat 57% van de Nederlanders voedingssupplementen gebruikt. Uit de groep die supplementen neemt, zijn vrouwen het sterkst vertegenwoordigt. Het is overigens niet vreemd dat multivitaminen het populairst zijn. Met deze vaak compacte en veel omvattende pil krijg je meteen veel verschillende soorten vitaminen en mineralen binnen. Desondanks, de hoeveelheid vitamine C in een multivitaminen is veel minder dan wanneer je een puur vitamine C supplement gebruikt. Een multivitaminen kan je dus voorzien van veel verschillende voedingsstoffen, maar het wilt niet zeggen dat je overal voldoende van binnen krijgt.