Wist je dat er supplementen zijn die helpen bij een trage schildklier? De schildklier is een van de belangrijkste hormoonklieren in het menselijk lichaam. Het is met name belangrijk voor je metabolisme of stofwisseling. Een kleine verstoring of onbalans in je schildklier leidt vaak tot een merkbaar effect op je stofwisseling en energie. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door langdurige stress en voedingstekorten.
Belangrijk dus om ervoor te zorgen dat je voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt voor een gezonde schildklier die optimaal functioneert. Dit kun je doen door gezonde voeding en specifieke voedingssupplementen voor de schildklier. Meer weten? In dit artikel lees je alle informatie over dit onderwerp.
Trage schildklier supplementen
Supplementen om een traag werkende schildklier te bevorderen bevatten verschillende vitamines en mineralen. Voornamelijk vitamine A, B6, B12, C, D, eiwitten, CoQ10, zink, ijzer en magnesium zijn belangrijk. Daarnaast is jodium essentieel voor de productie van schildklierhormonen en is seleen nodig voor een normale werking van de schildklier.
Stress en het gebruik van bepaalde medicijnen of synthetische hormonen kunnen invloed hebben op de werking van de schildklierhormonen. Hierdoor kunnen er tekorten ontstaan doordat voedingsstoffen niet goed worden opgenomen in de darmen. Schildkliersupplementen kunnen helpen om de normale werking van de schildklier te ondersteunen.
Vitamines en mineralen
Met name vitamine A, C, B6 en B12, magnesium, zink en ijzer zijn belangrijk voor een goed functionerende schildklier. Ook vitamine D is belangrijk. Een goede multivitamine bevat in principe al deze stoffen, maar de samenstelling kan per product natuurlijk verschillen. Let er dan vooral op dat het aan de ADH voldoet van deze vitaminen en mineralen zoals vastgesteld door de Gezondheidsraad.
Aminozuren
Supplementen met aminozuren zijn vaak aan te raden bij een trage schildklier. Wanneer er sprake is van stress, is met name een supplement met het aminozuur l tyrosine belangrijk. L-tyrosine is namelijk zowel betrokken bij de aanmaak van de schildklierhormonen, als de aanmaak van het stresshormoon adrenaline. Wanneer je lichaam veel adrenaline aanmaakt doordat je (langdurige) stress ervaart, is er minder van dit aminozuur beschikbaar voor de schildklier. Op deze manier kan er dus een tekort ontstaan. Heb je juist een overactieve schildklier (hyperthyreoïdie)? Wees dan voorzichtig met dit aminozuur.
Jodium
Dit mineraal is zoals je al eerder las onmisbaar voor de schildklier. Jodium is namelijk (samen met tyrosine) nodig om hormonen aan te maken in de schildklier. Dat jodium bijdraagt aan een goede werking van de schildklier wordt bevestigd door dit onderzoek [2].
Veel schildklieraandoeningen hebben dan ook te maken met een tekort aan jodium. Supplementen met jodium zijn veelal gemaakt uit kelp, een natuurlijke geconcentreerde bron van dit mineraal. Een bekende vorm van dit supplement zijn kelp tabletten. Volwassenen hebben dagelijks 150 microgram nodig, en de maximale hoeveelheid ligt op 600 microgram. Teveel zul je dus niet snel binnenkrijgen, ook niet met een supplement.
De functie van je schildklier
De schildklier bevindt zich in je keel, en is eigenlijk helemaal niet zo’n groot orgaan. Toch is het enorm belangrijk voor heel veel processen in je lichaam. De schildklier maakt namelijk de hormonen aan die de basisstofwisseling van het lichaam stimuleren en de activiteit van bijna alle lichaamscellen reguleren. Andere functies van de schildklier zijn zenuwgeleiding, spijsvertering en de regulatie van de hartslag en calciumbalans in het bloed. Een normale schildklierwerking is dus essentieel.
De schildklier wordt aangestuurd door signalen vanuit de hypothalamus en hypofyse, twee organen in de hersenen die wel de thermostaat van het lichaam worden genoemd. De hypofyse maakt ook het Thyroid Stimulating Hormone (TSH) aan. Dit hormoon is op zijn beurt nodig om het schildklierhormoon aan te kunnen maken.
De schildklier is behoorlijk gevoelig voor invloeden van buitenaf, zoals chronische stress en voedingstekorten. Je kunt je daarom wel voorstellen dat kleine schommelingen of afwijkingen in het functioneren van de schildklier al snel grote gevolgen kunnen hebben op je gesteldheid.
Wat houdt een trage of snel werkende schildklier in?
Wanneer we het hebben over een niet goed functionerende schildklier, betekent dit dat de schildklier te langzaam of juist te snel werkt. Wat houdt dit nu precies in? Dit heeft te maken met het schildklierhormoon, of eigenlijk schildklierhormonen, T3 en T4. En zoals gezegd zorgen deze hormonen voor de stofwisseling en activiteit in alle cellen van het lichaam.
Een snel werkende schildklier betekent dat er een verhoogde aanmaak is van hormonen die de stofwisseling stimuleren. Deze wordt hierdoor sneller en ook verlopen je lichaamsprocessen sneller. In medische termen wordt dit hyperthyreoïdie genoemd.
Bij een traag werkende schildklier is dit juist andersom. Dan is er een verminderde aanmaak van deze hormonen waardoor de stofwisseling vertraagt, net als veel lichaamsprocessen. Dit heet hypothyreoïdie.
Overigens zijn er omstandigheden waarin de schildklier van nature sneller of langzamer gaat werken, zonder dat er direct sprake is van een verstoring. Dit is bijvoorbeeld tijdens de zwangerschap, wanneer de schildklier sneller werkt, of bij ouderdom, wanneer de schildklier juist langzamer werkt.
Wanneer er wel sprake is van een verstoorde schildklierfunctie, gaat het in een meerderheid van de gevallen om een minder goed werkende schildklier. Vraag je je af waaraan je een traag werkende schildklier herkent en hoe je met behulp van supplementen een gebalanceerde werking van de schildklier kunt bevorderen? We zetten het hieronder op een rijtje.
Waaraan kun je een trage schildklier merken?
Een van de meest voorkomende klachten bij een onderactieve schildklier is vermoeidheid, die vaak het ergst is in de ochtend. Deze vermoeidheid gaat meestal samen met een aantal andere symptomen zoals koude handen en voeten, gewichtstoename, een droge huid en spierpijn. Soms is ook de hartslag vertraagd en kun je last hebben van haaruitval of onverklaarbare somberheid. Wist je dat ook creatine en haaruitval een veelgezocht onderwerp is?
Een slecht werkende schildklier wordt ook wel in verband gebracht met verminderende vruchtbaarheid. Het kan een negatieve invloed hebben op zowel de vruchtbaarheidscyclus, kwaliteit van het sperma, als het risico op een miskraam of vroeggeboorte.
Er kunnen verschillende oorzaken ten grondslag liggen aan een traag werkende schildklier, zoals:
- Een verstoord stress systeem. Stress, en dan met name langdurige of chronische stress is een belangrijke oorzaak van schildklierproblemen. Vaak heeft het tot gevolg dat er minder schildklierhormoon wordt aangemaakt dan nodig is.
- De ziekte van Hashimoto. Dit is een auto-immuunziekte die leidt tot een chronische ontsteking van de schildklier. Het immuunsysteem valt als het ware de schildklier aan. Ook hier is het gevolg dat er te weinig schildklierhormonen worden aangemaakt.
- Medicijngebruik. Bepaalde medicatie heeft een negatieve invloed op de aanmaak van schildklierhormonen, bijvoorbeeld maagzuurremmers, cholesterol remmers, bètablokkers of antibiotica.
- Een tekort aan jodium en selenium. Jodium en selenium zijn mineralen die essentieel zijn voor de schildklier om hormonen te kunnen aanmaken. Voldoende jodium is nodig voor de aanmaak van het schildklierhormoon en selenium zet het inactieve T4 hormoon om in actief T3 hormoon.
- Aanwezigheid van zware metalen. Door bijvoorbeeld amalgaamvullingen of andere giftige stoffen, zoals lood, cadmium, kwik en aluminium kan de schildklier ontregeld raken.
Diagnose van een trage schildklier
Een traag werkende schildklier heeft veel impact je gezondheid, vitaliteit en kwaliteit van leven. De hormonen die door je schildklier worden aangemaakt zorgen ervoor dat je stofwisseling, energie aanmaak en temperatuurhuishouding goed functioneren. Wanneer de aanmaak van deze hormonen verstoord raakt en je last krijgt van een trage schildklier, zul je dit dus al snel merken aan symptomen zoals vermoeidheid.
Toch worden problemen met een schildklier niet altijd direct medisch vastgesteld omdat de ontstekingswaardes in het bloed vaak normaal zijn. Dit komt omdat het orgaan zelf niet ziek is, maar ‘slechts’ de aanmaak van hormonen te laag is.
Een specifiek test bij een vermoeden van schildklierproblemen kan uitsluitsel geven. Dit is de zogenaamde TSH test, waarbij de concentratie van TSH in het bloed gemeten wordt. De Barnes test is een test die je zelf kunt uitvoeren wanneer je een trage schildklier vermoedt. Neem voor deze test drie dagen achter elkaar je temperatuur op direct bij het wakker worden, voordat je uit bed stapt. Doe dit onder de oksel. Wanneer de waarde drie dagen achter elkaar beneden de 36.5 graden Celsius uitkomt, kan dit duiden op schildklierproblemen. Dit kun je dan verder door de huisarts laten onderzoeken.
Gelukkig kunnen gezonde voeding en supplementen een grote bijdrage leveren aan een goed werkende schildklier.
Welke vitamine is belangrijk bij een trage schildklier?
Vitamine B12 en Vitamine D zijn belangrijke vitamines om in de gaten te houden bij een trage schildklier. Van deze 2 vitamines zien we vaker een tekort terug bij schildklierpatiënten. De oorzaak is dat de schildklier deze vitamines minder of niet goed op kan nemen, waardoor er een risico ontstaat op een tekort.
Vitamine D
Een onderzoek van de Indian Journal of Endocrinology and Metabolism uit 2018 heeft vastgesteld dat een groep patiënten met een schildklieraandoening een lager vitamine D gehalte had dan de controlegroep van het onderzoek [1]. Hoewel de oorzaak onduidelijk was, is het dus voor mensen met een traag werkende schildklier goed om het vitamine D gehalte goed in de gaten te houden.
Vitamine B12
Voor patiënten die een auto-immuun schildklieraandoening hebben bestaat er een verhoogd risico op een vitamine B12 tekort. Dit komt doordat de darmen door deze aandoening onvoldoende in staat zijn vitamine B12 op te nemen. Supplementen in de vorm van tabletten hiervoor slikken is geen oplossing voor het probleem. Je kunt in dit geval beter vitamine B12 injecties nemen om het tekort op te lossen.
Gezonde voeding bij een trage schildklier
Omdat de schildklier zo’n gevoelig orgaan is, is het extra belangrijk om te letten op voldoende inname van vitamines, mineralen en andere bouwstoffen die de schildklierwerking ondersteunen. Ook helpen ze eventuele negatieve effecten van medicatie of andere invloeden teniet te doen.
Voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitaminen en mineralen zijn een belangrijke factor in het op peil houden van de werking van de schildklier. Voldoende vitamine A, C, D, B6, B12, zink, ijzer en magnesium zijn met name belangrijk, uiteraard samen met jodium en selenium. Dat heeft onderzoek naar voedingsfactoren en het risico op een traag werkende schildklier bevestigd [3].
Gezonde vetten en eiwitten zijn daarnaast ook essentieel voor een gezonde schildklier. Goede vetten, zoals omega 3 vetzuren, zijn nodig voor de aansturing van de schildklier vanuit de hypothalamus. Eiwitten bevatten aminozuren die nodig zijn voor de productie van schildklierhormonen, en dan met name het aminozuur l tyrosine. L-tyrosine is de voorloper is van het hormoon thyroxine, welke omgezet wordt in schildklierhormonen.
Wees aan de andere kant voorzichtig met de zogenaamde goitrogene stoffen die in sommige producten voorkomen. Goitrogene stoffen beïnvloeden de werking van de schildklier doordat ze de opname van jodium, selenium en zink remmen. Deze stoffen komen voor in producten zoals ongefermenteerde soja, rauwe koolsoorten, pinda’s, en lijnzaad.
Wat mag je niet eten met een trage schildklier?
Als je een trage schildklier hebt, is het belangrijk om een gezond dieet te volgen dat rijk is aan voedingsstoffen en weinig verwerkt voedsel bevat. Er zijn bepaalde voedingsmiddelen die je moet vermijden of beperken als je een trage schildklier hebt, zoals:
- Sojaproducten: Soja kan de werking van schildklierhormonen verstoren, dus het wordt aanbevolen om het gebruik van sojaproducten zoals tofu, sojamelk en sojasaus te verminderen of te vermijden.
- Sommige groenten: onder andere broccoli, bloemkool, spruitjes en kool bevatten stoffen die de opname van jodium kunnen belemmeren, wat nodig is voor de productie van schildklierhormonen. Het is aan te raden om deze groenten gekookt te eten in plaats van rauw, omdat het koken de schadelijke stoffen afbreekt.
- Geraffineerde koolhydraten en suiker: Voedingsmiddelen met een hoog suiker- en koolhydraatgehalte kunnen de bloedsuikerspiegel verhogen en de opname van schildklierhormonen verminderen. Het is dus belangrijk om geraffineerde koolhydraten en suiker te vermijden of te beperken.
- Gluten: Sommige mensen met een trage schildklier kunnen gevoelig zijn voor gluten, wat kan leiden tot ontstekingen en de opname van voedingsstoffen kan belemmeren. Het is dus aan te raden om voedingsmiddelen die gluten bevatten te vermijden of te beperken.
- Cafeïne en alcohol: Cafeïne en alcohol kunnen de opname van schildklierhormonen verstoren en de werking van de schildklier beïnvloeden. Het is dus aan te raden om het gebruik van cafeïne en alcohol te beperken.
Hoe kun je de schildklier beschermen?
Er zijn verschillende manieren om de schildklier te beschermen en gezond te houden:
- Eet gezond: Eet voedingsmiddelen die rijk zijn aan voedingsstoffen die belangrijk zijn voor de schildklier, zoals jodium, selenium en zink. Voedingsmiddelen zoals vis, zeewier, noten en zaden kunnen bijvoorbeeld helpen de schildklier te beschermen.
- Vermijd blootstelling aan giftige stoffen: Vermijd het contact met giftige stoffen zoals pesticiden, zware metalen en oplosmiddelen, omdat deze stoffen de schildklier kunnen beschadigen.
- Verminder stress: Stress kan de schildklierfunctie verstoren, dus het is belangrijk om stress te beheersen met behulp van ontspanningsoefeningen, meditatie of yoga.
- Beweeg regelmatig: Regelmatige lichaamsbeweging kan de schildklierfunctie verbeteren en helpen bij het beheersen van gewichtstoename, wat een veelvoorkomend symptoom is bij een trage schildklier.
Veelgestelde vragen over een trage schildklier:
Wat kan ik doen om mijn schildklier sneller te laten werken?
Helaas zijn er geen wetenschappelijk bewezen manieren om je schildklier sneller te laten werken. Bovenstaande supplementen kunnen hier wel aan bijdragen, maar overleg dit altijd met een deskundige.
Heeft magnesium invloed op de schildklier?
Magnesium kan een rol spelen in de schildklierfunctie en hormonale balans. Het mineraal is betrokken bij veel processen in het lichaam, waaronder de productie en afgifte van schildklierhormonen.
Welke supplementen moet je niet nemen bij een trage schildklier?
Bepaalde medicijnen, zoals maagzuurremmers, calcium- of ijzertabletten, kunnen de opname van medicijnen bedoeld voor je schildklier vertragen. Over het algemeen wordt aangeraden om schildkliermedicatie op een lege maag, minimaal een half uur vóór het ontbijt in te nemen. De tijdsduur tussen de inname van uw schildkliermedicatie en de andere medicijnen kan variëren van minimaal 2 uur tot minimaal 4 uur.
Wetenschappelijke referenties:
[1]: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6166548/
