Jodium is een stof in je voeding die je niet kunt missen. Je hebt het nodig om het schildklierhormoon te produceren. De schildklierhormonen heb je weer nodig voor een goede groei, het ontwikkelen van het zenuwstelsel en voor de stofwisseling. Zoals je nu al kunt lezen is jodium dus erg belangrijk voor ons allemaal. Hoe het ontstaat, waar het in zit en wat je per dag aan jodium nodig hebt dat leggen wij jou allemaal uit in dit artikel.
Hoe ontstaat jodium tekort?
De meeste mensen in Nederland krijgen via de voeding genoeg aan jodium binnen. Dit komt omdat er in de schildklier normaal gesproken een grote voorraad aanwezig is. Wanneer je te weinig aan jodium binnen krijgt dan merk je dat vaak pas na een aantal jaren. Dit tekort loop je op wanneer je geen of weinig brood eet of brood eet waarin geen gejodeerd zout zit.
Heb jij een tekort aan jodium? Dan kun je last krijgen van de volgende jodiumtekort symptomen:
- Een traag werkende schildklier en de schildklier kan op gaan zwellen. We noemen dit ook wel krop of struma.
- Het veel koud hebben.
- Gewichtstoename
- Obstipatie
- Traagheid
- Droge haren
- Haaruitval
- Trage hartslag
- Depressie
- Oedeem
- Moeite met denken
- Cretinisme
Wanneer een kind een tekort heeft aan jodium dan kan dit leiden tot een groeiachterstand en een leervermogen wat verminderd is. Is er een groot tekort dan kan er zelfs cretinisme voor komen. Cretinisme staat beter bekend als dwerggroei.
Wanneer jij een jodiumtekort hebt is er een grote kans op schildklierkanker. Het is dus echt zaak om dit gehalte echt op peil te houden. Heb je het vermoeden dat er iets met je schildklier aan de hand is dan kan dit dus komen door een tekort aan jodium. Mocht de huisarts daar zelf nog niet aan hebben gedacht dan is het misschien een optie om met hem of haar te overleggen of dat je geprikt mag worden op je jodium waarde zodat jullie kunnen uitsluiten of bevestigen dat dit aan de hand is. Voor adviezen over hoeveelheden kun je de Gezondheidsraad raadplegen.
Hoe ontstaat een jodium overschot?
Heb je een teveel aan jodium dan kan dit de werking van de schildklier verstoren. Dit is dan ook de rede dat er voor jodium een bovengrens vastgesteld is. Bij een teveel aan jodium kun je namelijk last krijgen van een schildkliervergroting of van het feit dat het stimuleren van de schildklier nu teveel gaat worden. Het is aan de andere kant ook zo dat een teveel aan jodium niet direct tot problemen hoeft te leiden.
Wanneer je al een schildklierafwijking hebt dan ben je extra gevoelig voor een hoge inname aan jodium. De klachten die hierdoor kunnen ontstaan zijn onder andere gewichtsverlies, diarree, nervositeit en hartkloppingen. Meestal komt een jodium overschot voor bij mensen voor die veel zeewier eten. Dit is echter wel alleen bij hoge uitzonderingen.
Jodium supplementen
Jodium supplementen zijn er natuurlijk ook. Deze zijn vaak in de vorm van tabletten. Ze zorgen ervoor dat jouw jodiumgehalte in je bloed omhooggaat. Ook zit jodium vaak in multivitaminen. Wanneer je er daarvan slikt heb je een grote kans dat jouw jodium tekort al gauw tenietgedaan gaat worden.
Jodium in voeding
Jodium zit in heel veel verschillende soorten voeding. Het zit onder andere in brood, eieren, zeevis, zuivelproducten en in sommige vleeswaren. In Nederland zit er van nature niet heel veel jodium in voeding. Daarom zijn we dat steeds meer en meer aan voeding aan het toevoegen. Dit doen we onder meer aan bakkerszout, keuken en tafelzout wat gejodeerd is, dieetzout met een laag natriumgehalte wat gejodeerd is en het nitrietpekelzout wat onder meer in vleeswaren wordt gebruikt. Producenten van vleeswaren zijn overigens niet verplicht om nitrietpekelzout te gebruiken. Op het etiket staat of er jodium is toegevoegd aan het zout. Je hebt namelijk ook zout zonder jodium.
Om je een idee te geven van de hoeveelheid jodium die in bepaalde producten aanwezig is hebben wij een schema gemaakt. Zo kun je ongeveer zelf berekenen hoeveel jodium jij per dag binnen krijgt. Natuurlijk zitten er in nog veel meer voedingsmiddelen jodium. Dit is maar een ruwe schatting van de meest gegeten voedingsmiddelen.
| Jodium per portie | Hoeveelheid in microgrammen |
| 1 sneetje volkorenbrood (35 gram) | 24 microgram jodium |
| 1 portie kabeljauw (120 gram) | 22 microgram jodium |
| 1 glas halfvolle melk | 22 microgram jodium |
| 1 gekookt ei | 18 microgram jodium |
| 1 voorgesneden plak belegen kaas (30 gram) | 7 microgram jodium |
| 1 plakje achterham (15 gram) | 0,4 microgram jodium |
Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid jodium
De hoeveelheid jodium die je dagelijks nodig hebt is per leeftijd verschillend. Om het overzichtelijk te houden zullen we een tabel hieronder zetten.
| Leeftijd | Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid jodium |
| 6 tot 11 maanden | 50 microgram |
| 1 tot 2 jaar | 70 microgram |
| 2 tot 5 jaar | 90 micogram |
| 6 tot 9 jaar | 120 microgram |
| 10 tot 13 jaar | 150 microgram |
| 14 tot 17 jaar | 150 microgram |
| 18 jaar en ouder | 150 microgram |
| Zwangere vrouwen | 200 microgram |
| Vrouwen die borstvoeding geven | 200 microgram |
Bovengrens
Er is niet alleen een aanbevolen dagelijkse hoeveelheid maar er is ook een bovengrens waar we ons aan dienen te houden. Deze bovengrens ziet er als volgt uit.
| Leeftijd | Maximale bovengrens |
| Kinderen van 1 tot 3 jaar | Maximaal 200 microgram per dag |
| Kinderen van 4 tot 6 jaar | Maximaal 250 microgram per dag |
| Kinderen van 7 tot 10 jaar | Maximaal 300 microgram per dag |
| Kinderen van 11 tot 14 jaar | Maximaal 450 microgram per dag |
| Kinderen van 15 tot 17 jaar | Maximaal 500 microgram per dag |
| Volwassenen | Maximaal 600 microgram per dag |
Jodium supplementen
Jodium supplementen zijn er natuurlijk ook. Deze zijn vaak in de vorm van tabletten. Ze zorgen ervoor dat jouw jodiumgehalte in je bloed omhooggaat. Ook zit jodium vaak in multivitaminen. Wanneer je er daarvan slikt heb je een grote kans dat jouw jodium tekort al gauw tenietgedaan gaat worden.
Jodium druppels
Jodium is er ook te krijgen in druppelvorm. Deze zal sneller ogenomen worden dan een tabletvorm omdat het vloeibaar is. Wanneer je van plan bent om jodium in druppelvorm te gaan gebruiken dan moet je er wel heel goed voor uitkijken dat je niet gaat overdoseren. Ook overdosering kent, zoals wij al hebben aangegeven, een aantal symptomen die je liever niet hebt. Het is dus echt zaak om voorzichtig ermee om te gaan en zeker niet voor een langere tijd jodium erbij te gebruiken.
Tot slot willen wij jou het volgende meegeven. Denk je een jodium tekort te hebben laat dit dan eerst onderzoeken. Ga niet zomaar zelf lopen dokteren. Dit is namelijk niet altijd handig. De arts zal enkele onderzoeken willen doen waaronder een bloedonderzoek om vast te stellen of er inderdaad een jodium tekort is.
Is dit niet aan de hand dan kan hij of zij verder gaan zoeken naar waar jouw klachten vandaan komen. Is het wel aan de hand dat kan daarop geanticipeerd worden door middel van aangepaste voeding of door middel van toedienen van jodium via supplementen. Doe dit soort dingen dus alleen in overleg met een arts. Alhoewel de bovengrens van jodium een flink stuk hoger ligt dan de referentie inname of adequate inname, is het niet de bedoeling om voor een lange tijd tegen die grens aan te gaan zitten.
