Referentie inname (RI): dit betekent het op de verpakking

De term referentie inname, wat betekent dat nou wat op het etiket staat? Het dient als een richtlijn om aan te geven hoeveel je van een bepaalde voedingsstof mag binnen krijgen op dagelijkse basis. Maar wist je dat je met een gebalanceerd voedingspatroon vaak al een heel eind komt? In dit artikel leggen wij je uit wat de betekenis is en hoe je dit het beste in de gaten kunt houden!

Wat betekent referentie inname (RI)?

De referentie inname is een richtlijn voor de hoeveelheid voedingsstoffen die een gemiddelde persoon nodig heeft om gezond te blijven. Deze richtlijnen worden vastgesteld door de Gezondheidsraad in Nederland en de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) in Europa.

De richtlijn is bedoeld om consumenten zowel te helpen als te beschermen. Deze is gebaseerd op Europese wetgeving [1]. Met andere woorden, de RI geldt als een wettelijk vastgestelde richtlijn wat betreft de inname van bepaalde voedingsstoffen. Onderdeel hiervan zijn

• Calorieën
• Vet
• Waarvan verzadigde vetten
• Suikers
• Zout

Zie hieronder een voorbeeld van de referentie inname:

Het lezen van een etiket kan nogal een flinke klus zijn. Er moet tegenwoordig veel verplicht op een verpakking vermeld staan, maar daarnaast zetten fabrikanten er nog veel meer op.

Referentie inname berekenen

Voor het bepalen van referentie innames wordt uitgegaan van een gemiddelde volwassen vrouw. Er wordt dus niet specifiek rekening gehouden met geslacht, leeftijd of gewicht. Als je een actieve levensstijl volgt en veel sport kan het zijn dat je behoefte aan bepaalde voedingsstoffen hoger ligt dan de referentie inname.

Let op: de hoeveelheid zout en verzadidgd vet kan een vertekend beeld geven met betrekking tot de referentie inname. De RI geeft aan wat je maximaal binnen mag krijgen, maar dient niet als richtlijn wat je minimaal moet nemen. Je hoeft dus niet altijd 100% van de RI dagelijks binnen te krijgen.

Gezondheidsdeskundigen kunnen de referentie inname zelf berekenen door middel van de DRI calculator [2]. Deze tool berekent dagelijkse voedingsaanbevelingen op basis van de Dietary Reference Intakes (DRI’s) die zijn vastgesteld door de Health and Medicine Division van de National Academies of Sciences, Engineering and Medicine. De gegevens vertegenwoordigen de meest recente wetenschappelijke kennis over de behoefte aan voedingsstoffen. Individuele behoeften kunnen hoger of lager zijn dan de DRI-aanbevelingen.

Hoe lees je het?

De RI geeft aan hoeveel er in zit, weergegeven door middel van een percentage. Dit percentage geeft aan hoeveel procent van wat je er dagelijks van mag binnenkrijgen er in het product verwerkt zit. Laten we de referentie inname berekenen met een simpel voorbeeld.

Stel, je koopt een een gezond tussendoortje. Dan staat er bijvoorbeeld op dat er 1,4 gram zout in zit per 25 gram. Dit komt neer op 23% van je totale dagelijkse zout inname, uitgaande van het feit dat er per 100 gram 2343 kJ / 560 kcal in het product zitten.

Simpelweg geeft de RI dus aan hoeveel je met het eten of drinken van dat product binnen krijgt ten opzichte van je dagelijkse behoefte. Houdt er wel rekening mee dat dit gebaseerd is op een gemiddelde. Dit is dus onder andere sterk afhankelijk van gewicht, lengte en leeftijd. Daarnaast is de naam door de jaren heen nogal veranderd. Het kan daarom goed mogelijk zijn dat je beter bekend bent met de Dagelijkse Voedingsrichtlijn. Dit was namelijk vroeger de naam, maar tegenwoordig niet meer.

Waardebepaling

De percentages die op de verpakkingen vermeld staan, worden niet willekeurig geselecteerd. Deze percentages worden berekend op basis van de volgende referentie innames voor volwassenen:

Wanneer we praten over hoeveelheden voor vitamines en mineralen, spreken we doorgaans over de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Zo bestaat deze voor bijvoorbeeld vitamine B12, vitamine D en magnesium.

Er zit echter geen verschil tussen de gemiddelde referentie inname en de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid, waardoor je beiden mag aanhouden als geldige richtlijn. Sinds een aantal jaar is er afgesproken om het minder verwarrend te maken voor de consument. Er zijn tegenwoordig simpelweg te veel richtlijnen, welke voor verwarring zorgen. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid verdwijnt daardoor van steeds meer etiketten en verpakkingen, terwijl RI doorgaans behouden blijft.

Wat is het verschil tussen RI en ADH?

Hoewel ze beide een verschillende naam hebben, zit er geen verschil tussen RI of ADH. In principe zijn ze dus hetzelfde. Dit komt omdat dit soort wettelijke innames centraal vastgesteld zijn voor Europa. Dan zou het vreemd zijn als er dan 2 richtlijnen zijn. Om verwarring te voorkomen zijn ze dus aan elkaar gelijkgesteld.

Let er wel op dat ze dienen als een richtlijn voor een gemiddelde volwassene. Er zijn bepaalde factoren van invloed welke hogere of juist lagere behoeftes veroorzaken. Voorbeelden hiervan zijn vegetariërs en veganisten en bij een zwangerschap.

Zowel RI als ADH zijn nooit in 100% van de gevallen optimaal. Ook al lukt het je om dagelijks precies 100% van de referentie inname binnen te krijgen, kunnen er alsnog tekorten zijn. Hetzelfde geldt voor de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Hoewel beide bedoeld zijn om je gezondheid te waarborgen en stimuleren, is ieder persoon anders. Elk individu heeft een andere behoefte. 

Bij de ADH geldt bijvoorbeeld dat het voor 97,5% van de bevolking voldoende is [3]. Dit betekent automatisch dat 2,5% alsnog tekorten heeft. Tekorten kun je laten uitsluiten door het te laten testen bijvoorbeeld. Wist je daarnaast dat er zelfs nog meer richtlijnen zijn, zoals de adequate inname (AI) en aanvaardbare bovengrenzen?

Wat zegt de Gezondheidsraad?

Waar RI en ADH niet van elkaar verschillen omdat ze hetzelfde zijn, kunnen ze wel verschillen ten opzichte van de Gezondheidsraad. De Gezondheidsraad brengt ook haar eigen richtlijnen uit. Deze kunnen afwijken. Bij de aanbevelingen van de Gezondheidsraad is namelijk wel rekening gehouden met verschillende levensfases.

Vergelijken

Nu je weet wat de betekenis van referentie inname is, kun je producten met elkaar gaan vergelijken. Het is belangrijk dat je er hierbij op let dat je producten eerlijk met elkaar vergelijkt. De RI staat namelijk niet altijd vermeldt per 100 gram. Let er daarom op, dat zodra je producten met elkaar gaat vergelijken, je dit doet op basis van 100 gram. Het is even rekenen, maar het gaat tenslotte om je gezondheid.

Meer op een verpakking

Naast de referentie inname zijn er nog een aantal zaken wat producenten verplicht op hun verpakking moeten vermelden. Dit alles om de consument zowel te helpen als te beschermen. Het is wel zo eerlijk als we weten wat er daadwerkelijk in een product zit. Lees daarom altijd goed de achterkant van een verpakking. Een aantal zaken welke vermeld moeten staan zijn:

• Een verplichte waarschuwing dat een gezonde manier van leven en voeding niet te vervangen is door welk product dan ook. Voedingsmiddelen en voedingssupplementen kunnen dus geen vervanging hiervan zijn.
• Hoe je het product het beste kunt of moet bewaren. Dit ook voor de veiligheid van de consument
• Buiten het gebruik van (jonge) kinderen houden, aangezien niet elk product zomaar geschikt is voor kinderen.

Samenvatting

Samenvattend, een algemene richtlijn welke voor iedereen van toepassing is kan en zal er nooit komen. Dit is in de praktijk simpelweg niet haalbaar. Er zijn ontzettend veel factoren die van invloed zijn op jouw behoefte. Dit kan onder andere komen door leeftijd, geslacht en ziekten.

Het blijft daarom altijd je eigen verantwoordelijk om behoeftes, symptomen en hoeveelheden goed in de gaten te houden. Wil je weten waar je nog meer op moet letten bij het kopen van supplementen? Wij vertellen waar je op moet letten. Hierdoor kan het dus niet meer misgaan!

Een keer een dag een tekort aan een bepaalde voedingsstof heeft niet meteen grote gevolgen. Over het algemeen is het lichaam prima in staat hiermee om te gaan. Zorg er wel voor dat dit niet te vaak voorkomt door zelf goed op te letten wat, hoeveel en wanneer je wat eet.

Wetenschappelijke referenties:

[1]: https://ec.europa.eu/info/index_nl

[2]: https://www.nal.usda.gov/human-nutrition-and-food-safety/dri-calculator

[3]: https://ods.od.nih.gov/HealthInformation/nutrientrecommendations.aspx