Een selenium tekort herkennen door deze symptomen!

Hoewel een tekort aan seleen (andere benaming voor selenium) zeldzaam is, komt het wel eens voor dat iemand een tekort aan selenium ontwikkelt. Meestal is er in zulke situaties een onderliggende, vaak medische, oorzaak te zien. Kenmerken die kunnen wijzen op een seleniumtekort zijn verschillend van aard en kunnen uitéénlopen qua ernstigheid. In dit artikel lees je waar je een mogelijk deficiëntie (tekort) aan selenium kunt herkennen en hoe je dit eventueel kunt aanpakken.

Selenium tekort symptomen

Wanneer je gezond en gevarieerd eet zul je niet snel een vitamine tekort ontwikkelen. Eet je bijvoorbeeld geregeld wortel of lever, dan zul je niets snel last krijgen van een tekort aan vitamine A. Dit geldt ook voor spoorelementen zoals selenium. Daarbij komt, de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) bedraagt voor volwassenen 70 microgram selenium en dat is niet zo heel erg hoog. Je zit snel aan deze hoeveelheid. Zeker als je regelmatig de meest voorkomende voedingsbronnen (groenten, vlees, vis, graanproducten of andere gezonde voedingsproducten) eet. Dus nogmaals, een tekort aan selenium ligt niet voor de hand.

Twee-paranoten-per-dag-is-voldoende-om-een-selenium-tekort-te-voorkomen
Paranoten bevatten veel selenium.

Er zijn echter wel situaties waarin je een risico loopt om een seleniumtekort te ontwikkelen. Dit geldt bijvoorbeeld voor mensen die nierdialyses ondergaan of een stoornis hebben in hun spijsvertering. Wanneer het vermogen om voedingsstoffen op te nemen uit voeding, om welke reden dan ook, is verstoord, dan loop je de kans om tekorten te krijgen aan een bepaalde vitamine, mineraal of spoorelement. Het is dan ook goed om te weten welke symptomen er kunnen optreden wanneer je lichaam onvoldoende selenium binnenkrijgt.

Symptomen van een seleniumdeficiëntie zijn onder andere:

  • Haarverlies
  • Vermoeidheid
  • Concentratieproblemen
  • Verzwakt immuunsysteem
  • Problemen met vruchtbaarheid
  • Verstoorde werking van de schildklier

Mocht je één of meerdere symptomen herkennen, ga dan niet direct selenium supplementen slikken. Laat eerst een arts controleren of er reden tot zorg is. Want een seleniumdeficiëntie alsook seleniumtoxiciteit (teveel aan seleen) kan schadelijke gevolgen hebben.

Om één en ander in het juiste perspectief te zien volgt hieronder een nadere toelichting over een aantal van de belangrijkste symptomen. Houd echter wel in je achterhoofd dat deze klachten zeker niet altijd de oorzaak zijn van onvoldoende selenium. Er kunnen ook andere onderliggende oorzaken zijn.

Vermoeidheid

Vermoeidheid is iets dat vaak voorkomt en er kunnen veel verschillende oorzaken zijn. Chronische vermoeidheid kan, naast te weinig seleen, ook op een gebrek aan vitamine B wijzen. Daarom is het zaak om ten minste je bloed te laten controleren bij je huisarts en eventuele inname van voedingssupplementen met hem/haar of een andere gezondheidsprofessional te bespreken. Weet jij wat de beste supplementen tegen vermoeidheid zijn?

Ook dien je je te realiseren dat slikken of innemen van supplementen nooit mag opwegen tegen het eten van gezonde voedingsmiddelen. Gezonde producten zijn de beste ingrediënten voor een afwisselend en gezond eetpatroon en de beste bronnen voor voldoende mineralen en vitaminen. Bovendien dragen ze bij tot een goed werkend immuunsysteem.

Verlies van haar

Een symptoom dat vrij snel optreedt zodra je chronisch en langdurig een te lage hoeveelheid selenium binnenkrijgt is haaruitval. Het lastige is echter dat dit ook kan optreden als je een selenium vergiftiging hebt (dus als je langdurig te veel seleen binnenkrijgt). Nu loop je eigenlijk alleen een verhoogde kans op een overschot aan selenium als je supplementen met selenium inneemt of langdurig erg veel paranoten eet. Deze noten bevatten namelijk per 10 gram, 273% van de dagelijkse behoefte en zijn daarom schadelijk als je dagelijks meer dan 5 noten eet.

Haaruitval-is-een-symptoom-van-een-tekort-aan-selenium
Haaruitval is een symptoom van een tekort aan selenium.

Vruchtbaarheidsproblemen

Ook problemen met betrekking tot zowel vrouwelijke als mannelijke vruchtbaarheid kunnen hun oorsprong hebben in te weinig seleen. Er zijn zelfs onderzoekers die menen dat een langdurig te laag seleniumniveau een rol kan spelen bij terugkerende miskramen. Ook blijkt dat het ontbreken van dit essentieel spoorelement veranderingen in de menstruatie kan veroorzaken. Bij mannen blijkt het ontbreken te kunnen resulteren in een verminderde beweeglijkheid van zaadcellen.

Problemen met je concentratie

Als je niet voldoende selenium tot je krijgt, dan kun je concentratieproblemen krijgen. Mensen meldden een vermindering van hun algehele mentale functioneren en een gebrek aan concentratie. Sommigen gaven zelfs aan dat inname van supplementen met selenium hen hielpen bij angst, mentale vermoeidheid, agitatie (prikkelbaarheid) en soms zelfs bij depressie. Klachten die hiermee gepaard gingen bleken te verminderen.

Het is essentieel om je te realiseren dat in lang niet alle gevallen deze symptomen onomstotelijk bewezen zijn. Er wordt nog steeds veel onderzoek gedaan naar selenium en de relatie met bijvoorbeeld een ziekte als kanker.

Risicogroepen

Ondanks dat het voor gezonde mensen bijna onmogelijk is om onvoldoende producten te eten met selenium en om daardoor langdurig te weinig microgram selenium binnen te krijgen, komt het wel voor bij zogenaamde risicogroepen. Mensen die tot deze categorie behoren, hebben meestal onderliggende medische aandoeningen waardoor het lichaam niet goed in staat is om selenium op te nemen.

Zo kan het voorkomen dat mensen met een niet goed werkende dunne darm extra risico lopen. Vitaminen en mineralen komen immers via de darmwand in je bloedbaan en gaan dan naar de rest van je lichaam. Het probleem voor hen is dan dat zij ondanks voldoende voedingsmiddelen met genoeg selenium, toch een gebrek aan seleen kunnen ontwikkelen. Puur omdat de darmwand onvoldoende bij machte is om alle noodzakelijke vitamines en mineralen/spoorelementen op te nemen. Hierdoor zullen zij dus alsnog onvoldoende seleen binnenkrijgen.

Mensen die een verhoogd risico lopen dat zij niet genoeg selenium opnemen in hun lichaam zijn:

  • Rokers
  • Alcoholisten
  • Vrouwen die een langere periode borstvoeding geven
  • Mensen die lijden aan een darmziekte waardoor seleen niet in de bloedstroom wordt opgenomen
  • Dialyse patiënten waarbij de bloedzuivering ervoor zorgt dat selenium verloren gaat tijdens dit proces

Deze personen kunnen gebaat zijn bij inname van extra vitamine maar ook mogelijk selenium supplementen. Uiteraard is het essentieel dat zij dit soort zaken bespreken met hun (huis)arts.

Rokers-hebben-een-grotere-kans-op-selenium-tekort
Rokers hebben een grotere kans op een tekort aan selenium.

Diagnose

Hoewel er via het internet zelftesten en bloedonderzoeken worden aangeboden om het seleniumniveau te meten, kun je je afvragen hoe betrouwbaar deze zijn. Er is namelijk geen algemeen beschikbare test voor. Mede daarom is het voor artsen lastig om de diagnose seleniumdeficiëntie te stellen. Wat een arts kan vaststellen is het glutathionperoxidase-niveau. Dit enzym is onlosmakelijk verbonden met selenium en zodra dit niveau laag is, dan kun je er vanuit gaan dat dit ook geldt voor het seleniumniveau.

Een selenium tekort aanvullen

Omdat te weinig selenium niet wenselijk is en allerlei vervelende gevolgen kan hebben, doe je er verstandig aan in zo’n geval extra voedingsmiddelen te eten die rijk zijn aan selenium. Het liefst zowel dierlijke als plantaardige voedingsmiddelen. Vlees en vis zijn goede bronnen maar ook noten zitten vol selenium en dan voornamelijk paranoten. Sterker nog, eet iedere dag twee paranoten en je zit aan je dagelijkse behoefte.

Als je je tekort aan selenium liever oplost met supplementen dan zou je kunnen kiezen voor een multivitamine. Doorgaans is het zo dat deze selenium bevat. Er zijn ook specifieke selenium supplementen verkrijgbaar. Deze bevat meestal selenomethionine omdat die gemakkelijker opneembaar is voor het menselijk lichaam.

Selenium heeft overigens ook een wisselwerking (ofwel interactie) met sommige medicijnen. Zo is bijvoorbeeld bekend dat selenium de werking van statines (medicatie tegen hoog cholesterol) kan verlagen. De werking van barbituraten (slaapmedicatie) kan weer worden versterkt door selenium. Ook kan selenium de werking van corticosteroïden (medicatie ter behandeling van o.a. ontstekingen) verlagen.

Selenium teveel

Wanneer je teveel selenium in je lichaam hebt, dan komt dit meestal door een te enthousiast gebruik van voedingssupplementen. Zeker als je een gezond en afwisselend eetpatroon hebt dan zijn extra doseringen vitaminen en/of mineralen simpelweg vaak onnodig en soms zelfs onwenselijk. Omdat een overschot aan bepaalde stoffen ook schadelijke gevolgen kan hebben. Zo kun je een overdosis aan selenium herkennen aan huidbeschadigingen, verlies van haar, nagels en zelf tanden. En tot slot kan het leiden tot aandoeningen van het zenuwstelsel.

Supplementen-kunnen-een-tekort-aan-selenium-verhelpen
Wees voorzichtig met selenium supplementen.

Een supplement waar wél een goede hoeveelheid selenium in zit is het Vruchtbaarheid Man supplement van Natuurlijk Presteren (*LINK). Het supplement bevat een hoge maar veilige concentratie selenium. Wist je dat selenium belangrijk is voor veel verschillende biologische processen en functies? Onder andere bij de productie van eicellen speelt selenium een belangrijke rol. Selenium helpt om de hoeveelheid eicellen groter te maken. Uiteindelijk kan dit zelfs de kans op afwijkingen bij de geboorte en miskrame te voorkomen.

Bijwerkingen van selenium

Selenium is een sporenelement dat zowel goede als minder goede bijwerkingen lijkt te hebben. Een kleine slag om de arm is noodzakelijk omdat er naar sommige bijwerkingen nog onvoldoende studie is gedaan. En in sommige gevallen zijn de onderzoekers het (nog) niet helemaal met elkaar eens. Waar ze het over eens zijn is dat selenium belangrijk is voor je immuunsysteem, dat het zorgt voor een goede werking van je schildklier en dat selenium de schadelijkheid van vrije radicalen en zware metalen in ons lichaam vermindert.

Het NCBI (National Center for Biotechnology Information) heeft tevens onderzoek gedaan naar selenium in relatie tot kanker. Er is een verband ontdekt tussen prostaatkanker en selenium. Mannen die gezonde levels selenium hadden lijken minder risico te lopen op een gevorderde stadium van prostaatkanker. Ook zijn er studies die concluderen dat selenium toxiciteit en bijwerkingen van chemotherapie en radiotherapie kan verminderen. Selenium verlaagt ook lymfoedeem. Althans, dat suggereert een klinische studie. 

Selenium werkt dus in voordeel voor je gezondheid maar tot een bepaalde hoeveelheid. Extra inname kan leiden tot een overschot aan selenium en dat is ook onwenselijk, net als een tekort aan selenium.

Geschreven door Yannick

Over mij – Ik ben zelf dagelijks in de sportschool te vinden en eet elke dag (zoveel mogelijk) gezond. Daarnaast slik ik ook verschillende supplementen om elke dag het maximale er uit te halen. Uit deze passie voor gezondheid is VetGezond.nl ontstaan. Een gezond leven is voor iedereen haalbaar, en met VetGezond.nl bieden wij jou de handvatten voor een vet gezond leven. Wat mijn favoriete supplementen zijn? Aminozuren (BCAA’s), vitamine D en magnesium. Heb je vragen of opmerkingen? Neem contact op via het contactformulier.

Download het gratis E-book

Boordevol tips over voeding, sport en gezondheid!
Je ontvangt het E-book direct in je mailbox!

Andere artikelen in deze categorie

Balanceringsact: Het Behouden van een Gezonde Levensstijl Terwijl Je Je Hobby's Beoefent

Balanceringsact: Het Behouden van een Gezonde Levensstijl Terwijl Je Je Hobby's Beoefent

Een evenwichtig leven leiden is zoveel meer dan alleen maar gezond eten en regelmatig bewegen. Het gaat ook om het…
Vitamine K is voor ouderen extreem belangrijk en onmisbaar!

Vitamine K is voor ouderen extreem belangrijk en onmisbaar!

Niet veel mensen weten dat vitamine K van vitaal belang is voor de gezondheid van ouderen. Vitamine K, een vetoplosbare…
Is teveel vitamine E schadelijk voor je gezondheid?

Is teveel vitamine E schadelijk voor je gezondheid?

Het is belangrijk een tekort aan vitamine E te voorkomen, maar kun je ook teveel vitamine E binnenkrijgen? En hoe…
Hoeveel selenium zit er in paranoten?

Hoeveel selenium zit er in paranoten?

Paranoten bevatten zeer veel selenium (ook seleen genoemd). Zelfs zoveel selenium dat consumenten gewaarschuwd worden om niet meer dan vijf…