Niet veel mensen weten dat vitamine K van vitaal belang is voor de gezondheid van ouderen. Vitamine K, een vetoplosbare vitamine, vervult een aantal essentiële functies in het menselijk lichaam. Uit onderzoek is gebleken dat vitamine K betrokken is bij de bloedstolling, bij de botvorming, en bij het soepel houden van bloedvaten. Vooral voor ouderen is deze vitamine daarom belangrijk, aangezien zij vaak te maken krijgen met ouderdomsziektes als botontkalking en aderverkalking. In deze blog lees je meer over hoe vitamine K ouderen kan helpen en het gebruik van vitamine K supplementen.
Vitamine K onmisbaar voor ouderen
Het menselijk lichaam beschikt over een aantal zogenaamde vitamine K afhankelijke eiwitten. De belangrijkste zijn:
- stollingsfactoren – voor een normale bloedstolling
- osteocalcine – voor een goede botstofwisseling
- matrix gla proteïne (MGP) – één van de sterkste remmers van kalkafzetting in de vaatwanden
Vitamine K is nodig om deze eiwitten te activeren. Een tekort hieraan kan problemen veroorzaken, zoals bloedingen, botontkalking, gewrichtsslijtage en aderverkalking.
Vooral ouderen zijn gebaat bij voldoende vitamine K inname. Bij hen verdwijnt er namelijk kalk uit de botten en komt dan terecht op plekken waar kalk niet hoort, zoals nieren, huid en vaatwanden. Botontkalking en aderverkalking zijn niet voor niets de meest voorkomende ouderdomsziektes. Bovendien zijn eiwitten als osteocalcine en MGP vooral bij ouderen deels inactief. Door activatie van deze eiwitten kan vitamine K helpen bij het behoud van sterke botten en soepele bloedvaten.
Vitamine K tekort
Vitamine K wordt in de eerste plaats gebruikt voor de bloedstolling. Bij de meeste mensen die gezonde voeding binnenkrijgen verloopt die dan ook normaal. Toch hebben veel mensen een subklinisch tekort aan vitamine K. Dit kan verschillende oorzaken hebben, bijvoorbeeld door aandoeningen als cystische fibrose. Dat betekent dat er onvoldoende vitamine K in het lichaam overblijft voor andere functies. Vooral ouderen hebben veel inactief osteocalcine en MGP in het bloed, wat aangeeft dat er sprake is van een lage vitamine K status in de botten, het kraakbeen en de bloedvaten.
Vitamine K antagonisten
Bovendien gebruiken veel ouderen bloedverdunners om het risico op bloedpropjes in de bloedvaten te verkleinen. De meest voorgeschreven bloedverdunners zijn vitamine K antagonisten: ze remmen de werking van vitamine K, zodat het bloed minder snel stolt. Maar wanneer het lichaam minder vitamine K ter beschikking heeft, betekent dat ook dat het deze niet kan inzetten voor andere taken. Het risico op andere aandoeningen, zoals botontkalking en hart- en vaatziekten, wordt daardoor groter. Gebruik dit soort middelen dus alleen in overleg met je behandelend arts.
Bij medicijngebruik is extra voorzichtigheid geboden met de inname van extra vitamine K door middel van een vitamine K supplement (of andere supplementen). De vitamine kan de werking van bepaalde antistollingsmiddelen, anti-epileptica en antibiotica beïnvloeden. Overleg daarom altijd met een arts als je een voedingssupplement wilt gebruiken naast je medicijnen.
Hoeveelheid vitamine K ouderen
Vitamine K bestaat uit K1 en K2. In Nederland is alleen voor vitamine K1 een aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vastgesteld door de Gezondheidsraad: 70 mcg per dag voor volwassenen. Maar deze hoeveelheid is vooral gericht op de functie van vitamine K1 bij de bloedstolling, niet op de andere functies. Een Amerikaanse commissie beveelt daarom een hogere dosering aan: 90 (vrouwen) tot 120 mcg (mannen) per dag.
Vitamine K1 zit vooral in groene bladgroenten en andere groene groenten. Ook in vlees en plantaardige oliën vind je kleine hoeveelheden vitamine K1. Vitamine K2 wordt deels door het lichaam zelf aangemaakt via bacteriën in de dikke darm.
