GABA staat voor Gamma AminoButyric Acid, ofwel gamma aminoboterzuur. En hoewel we aminozuren voornamelijk kennen vanwege hun rol bij proteïne/eiwitten, heeft GABA hier niets mee te maken. In je lichaam fungeert GABA als een neurotransmitter. Wat dat inhoudt wordt in grote lijnen uitgelegd in dit artikel.
Ook gaan we uitleggen hoe voldoende GABA kan helpen om mentaal in balans te blijven en stress kan doen afnemen. Een GABA supplement helpt je ook als gedachten in je hoofd blijven doorrazen en je hierdoor kostbare slaap verliest. Te weinig GABA kan zorgen voor onrust en slapeloze nachten. Ook zijn er verbanden vastgesteld tussen een GABA tekort en o.a. angststoornissen en depressies. Hoog tijd dus om GABA eens nader te bekijken.
Neurotransmitter GABA
Onze hersenen zitten vol met chemische stoffen die allerlei lichaamsprocessen regelen. Een voorbeeld daarvan zijn neurotransmitters. Deze stofjes zijn als het ware de boodschappers van je hersenen. Sommige neurotransmitters hebben een stimulerende werking en zorgen ervoor dat bepaalde chemische reacties tot stand komen. Een voorbeeld van een stimulerende neurotransmitter is Dopamine. Dit stofje stimuleert je beloningssysteem en geeft je een gevoel van geluk.
Een neurotransmitter met een tegengestelde werking wordt een remmende neurotransmitter genoemd, ofwel een inhiberende neurotransmitter. GABA valt onder de categorie remmende neurotransmitters en wordt door het lichaam zelf gemaakt.
Zo werkt GABA
Er vinden allerlei chemische processen plaats in je hersenen. Zo is er communicatie en interactie tussen verschillende receptoren. Gedachten schieten door je hoofd en als dat niet in in goede banen wordt geleid dan kan het brein overprikkeld raken. GABA gaat die overprikkeling tegen. Het remt als het ware bepaalde hersensignalen waardoor het mogelijk wordt om je te ontspannen. GABA werkt als een soort natuurlijke rustgever.
In balans met GABA
Voor een innerlijk balans zijn een aantal zaken belangrijk. De afwezigheid van overmatige stress en gevoelens van angst zijn voorwaarden. Ook een evenwichtig gedachtenpatroon en voldoende (nacht)rust hebben een positief effect op je innerlijke balans. Doordat GABA de communicatiebanen van stress- en angstreacties reguleren, wordt het gemakkelijker om die innerlijke balans te bereiken.
GABA als slaapmiddel
Stress, angst en chaotische gedachten zijn vaak oorzaken van slaapproblemen. GABA remt overactiviteit van neuronen die deze oorzaken teweegbrengen. Hierdoor nemen deze gevoelens en slaapblokkades af waardoor je een gezonder slaappatroon zult ontwikkelen. Je zult meer uitgerust zijn, wat dan ook weer een positief effect zal hebben op stresslevels, angststoornissen en slaapproblemen.
Reguliere medicatie en GABA
Als je wetenschappelijk bewijs wilt dat GABA invloed heeft op je centrale zenuwstelsel, stress reguleert en op natuurlijke wijze bijdraagt aan een goede nachtrust, dan zou je je kunnen richten op de werking van reguliere medicatie. Diverse types kalmerende medicijnen zijn effectief omdat zij GABA activeren (GABA agonisten) of de GABA receptoren gevoeliger maken.
Sommige medicijnen zorgen er bijvoorbeeld voor dat GABA langer tussen twee neuronen blijft hangen (in de zgn. synaptische spleet). Hierdoor vindt er een effectievere communicatie plaats. Deze communicatie is er bij een goed GABA level op gericht dat je kalmer wordt en minder stress ervaart.
Ook moet je je realiseren dat reguliere medicatie vaak veel vervelende bijwerkingen heeft. Een GABA suppletie is veilig en kent nagenoeg geen bijwerkingen.
GABA helpt
Gamma aminoboterzuur helpt je dus ontspannen, slapen en een goed GABA niveau zorgt ervoor dat je minder last hebt van stress en gevoelens van angst. Vandaar dat GABA ook vaak als een supplement waarvan je beter gaat slapen genoemd wordt. Als je problemen ervaart op deze gebieden, dan zou het dus zomaar kunnen zijn dat je een GABA tekort hebt.
Tekort aan GABA opheffen
De hoeveelheid GABA in je lichaam kun je via een huisarts, die jou dan weer doorverwijst, laten meten. Ook kun je bij een orthomoleculair therapeut terecht. Redenen om GABA te suppleren kunnen zijn:
- Onrust in je hoofd
- Niet in slaap kunnen vallen
- Moeilijk kunnen concentreren
- Gevoelens van stress en angst
- Ter ondersteuning van krachtsport
- Een hoge bloeddruk verlagen
1. Onrust in je hoofd
Diverse onderzoeken hebben aangetoont dat mensen die veel onrustige gedachten hebben, maar blijven malen en niet of moeilijk mentaal kunnen ontspannen, vaak een laag GABA niveau hebben. Het innemen van een GABA supplement heeft in deze studies een kalmerend effect laten zien.
2. Niet in slaap kunnen vallen
In het deel van je hersenen dat betrokken is bij slaapprocessen, bevinden zich veel GABA receptoren. Wanneer het gamma amino boterzuur niveau te laag is, dan heeft dat direct invloed op je slaapvermogen. Mensen die suppleerden vielen sneller in slaap en de kwaliteit van de slaap werd ook beter.
3. Moeilijk kunnen concentreren
GABA is niet alleen goed voor het slaapvermogen. Ook cognitieve (verstandelijke) functies worden positief beïnvloed door gamma amino boterzuur. Zo bleken proefpersonen die GABA kregen toegediend zich beter te kunnen concentreren en plannen te maken. Ook verbeterde het geheugen.
4. Gevoelens van stress en angst
Uiteraard zijn er vreselijk veel situaties die stress en angst kunnen veroorzaken. Met klem moet worden benadrukt dat je deze gevoelens allereerst met je huisarts zou moeten bespreken. GABA supplementen kunnen zeker helpen, maar het is in deze gevallen nog meer van belang om dit in overleg te doen. Studies wijzen eenduidig uit dat het GABA niveau verlaagd is bij mensen die stress en angsten ervaren. Ook treedt er na extra gamma amino boterzuur een verbetering op.
5. Ter ondersteuning van krachtsport
Gamma amino boterzuur stimuleert de afgifte van groeihormoon. Tijdens rust en na een intensieve training helpt het om extra GABA te nemen. Het herstel is beter en spieren versterken. Er bestaat eiwitpoeder dat verrijkt is met GABA. Een speciale mix voor krachtsporters.
6. Een hoge bloeddruk verlagen
Uit studies is gebleken dat extra GABA innemen een bloeddrukverlagend effect heeft. Ook GABA-rijke voeding kan hierbij helpen. Dus suppleren is niet de enige wijze waarop jij je GABA niveau kunt verhogen.
Extra gamma amino boterzuur
Er zijn verschillende dingen die je kunt doen om extra GABA binnen te krijgen. Ook zijn er meerdere manieren waarop je de aanwezige GABA effectiever voor je kunt laten werken. Je kunt bijvoorbeeld gebruik maken van manieren die gericht zijn op het versterken van de GABA-effecten in je lichaam of zorgen voor extra aanmaak. Hieronder halen we ze kort aan.
GABA-rijke voeding
Allereerst voeding. De ultieme basis voor je lichaam. Voeding dat rijk is aan gamma amino boterzuur is bijvoorbeeld bonen, noten, zaden, groene bladgroenten, sojabonen, tomaten, bruine rijst, zeewier, bessen en eieren. Ook zorgen gefermenteerde voeding (denk aan miso, kimchi of tempeh) voor extra GABA aanmaak.
Aromatherapie voor GABA stimulans
Wellicht vind je het zweverig, maar als het helpt, dan helpt het. De geur van lavendel heeft een ontspannend effect, aldus ScienceDaily. De aanwezige GABA wordt effectiever door de invloed van lavendel. En als we dan toch in die hoek zitten… Yoga verhoogt de hoeveelheid GABA in je lichaam ook. Ontspannen wordt met gamma aminoboterzuur, yoga en lavendel zeker een haalbaar iets. Een extreem goede combi dus als je zoekt naar een ontspannen gevoel of wanneer je wilt afrekenen met slecht slapen.
GABA supplementen
De snelste, makkelijkste en duidelijkste wijze om extra GABA binnen te krijgen is via supplementen. Dan weet je exact hoeveel gamma amino boterzuur je extra binnenkrijgt. Een GABA supplement bestaat meestal niet alleen uit gamma amino boterzuur. Andere mogelijke ingrediënten van een GABA suppletie zijn bijvoorbeeld magnesium tauraat en vitamine B1. Deze twee stoffen hebben een positieve samenwerking met GABA.
Bij suppleren van GABA is het altijd van belang dat je de voorschriften en inname schema’s volgt. En natuurlijk ook luistert naar je eigen lichaam, en let op hoe je reageert op het GABA supplement en welk effect het heeft. Heb je onderliggende aandoeningen, bespreek het gebruik van een GABA supplement dan eerst met je (huis)arts.
Overdosering komt bijna niet voor, maar dit moet je uiteraard ook zien te voorkomen. En hoewel het niet zo is dat een GABA supplement gevaarlijk is, kunnen er wel lichte bijwerkingen optreden. Deze komen niet vaak voor, maar zijn wel signalen die serieus genomen moeten worden. Mogelijke bijwerkingen zijn:
- constipatie
- spierzwakte
- misselijkheid
- vermoeidheid
- maagklachten
- verminderde eetlust
- licht branderig gevoel in de keel
En als je echt te veel zou binnenkrijgen (5-10 gram per dag) dan kan dit de endocriene functie van je alvleesklier beïnvloeden. De endocriene functie zorgt ervoor dat de alvleesklier bepaalde hormonen afgeeft in je bloed, waaronder insuline dat je bloedsuiker regelt.
Maar we dwalen af. We kunnen stellen dat gamma amino boterzuur een belangrijke neurotransmitter is. Het is wetenschappelijk bewezen dat het zenuwimpulsen remt en het in slaap vallen hierdoor makkelijk wordt. Slechte slapers zullen dan ook baat hebben bij extra GABA. Ook is uit geen enkele studie naar voren gekomen dat een aanbevolen dosering van een GABA supplement gevaarlijk zou zijn. Je kunt dus met een gerust hart suppleren. Twijfel je toch? Bespreek dit dan met je huisarts.
