Een beetje honing maakt alles lekkerder! En dat honing gezond is, wist je vast ook al. Dit ‘vloeibare goud’ is enorm veelzijdig en staat al sinds de oudheid bekend om zijn gezonde en verzachtende eigenschappen. Zo kan een lepeltje honing in thee of warm water bijvoorbeeld wonderen doen voor een pijnlijke keel.
Er zijn veel soorten honing verkrijgbaar, maar welke honing is gezond? En wat zijn dan precies de gezondheidsvoordelen van honing? In dit artikel kom je alles te weten over soorten honing, gezonde eigenschappen en waar je verder op moet letten.
Wat zit er in honing?
Honing wordt gemaakt door bijen uit de nectar van bloeiende bloemen. De bloemsoort of -soorten waar de bij haar nectar uit haalt, bepaalt welke honing je uiteindelijk krijgt. Je kunt je voorstellen dat er daardoor een enorme variatie bestaat in honingsoorten, geur, kleur en smaak. De bekende bloemenhoning wordt gemaakt van de nectar van veel verschillende soorten bloemen en bloesems.
Nectar, wat de basis vormt voor honing, is een suikerachtige vloeistof die een aantal belangrijke voedingsstoffen bevat. In het proces tot honing worden hier nog enzymen aan toegevoegd door de honingbijen. De suikers bestaan voornamelijk uit fructose en glucose. Welke voedingsstoffen zorgen er nu voor dat honing zo gezond is?
Honing bevat vitamines en mineralen
De nectar waar honing van gemaakt wordt, is van nature rijk aan een aantal essentiële vitamines en mineralen. Hierdoor bevat honing vitamine B2, B3, B5 en vitamine C. Ook is het een goede bron van mineralen en sporenelementen: honing bevat kalium, magnesium, koper, ijzer, zink en mangaan.
Honing kan dus een bijdrage leveren aan je dagelijkse inname van vitaminen en mineralen. Let er wel op dat je echte honing gebruikt die zo min mogelijk bewerkt en verhit is, aangezien dit ervoor kan zorgen dat er een deel van de hoeveelheid vitamines en mineralen verloren gaat.
Antioxidanten in honing
Andere bestanddelen in honing die een positief effect hebben op je gezondheid zijn antioxidanten. Antioxidanten zijn stoffen die de cellen en weefsels van je lichaam beschermen tegen schade van buitenaf: ze zijn dus ontzettend belangrijk! Antioxidanten verlagen hierdoor het risico op bijvoorbeeld kanker en hart- en vaatziekten.
De soort en hoeveelheid antioxidanten kan wat verschillen per honingsoort, maar vooral donkere, onbewerkte honing is rijk aan beschermende antioxidanten zoals fenolen, enzymen en flavonoïden. Vooral de bekende Manuka honing is rijk aan antioxidanten.
Antibacteriële werking van honing
Uit onderzoek blijkt dat honing helpt bij de genezing van wonden en de behandeling van huidaandoeningen. Deze antibacteriële werking komt door de enzymen die honing bevat.
De enzymen produceren een stof genaamd hydrogeen peroxide. Deze stof zorgt ervoor dat schadelijke bacteriën gedood worden, waardoor wonden sneller genezen. Honing wordt dan ook vaak toegepast bij de medische behandeling van geïnfecteerde wonden.
Gezondheidsvoordelen van honing
Honing staat er dus om bekend hét ultieme middel te zijn bij keelpijn en hoesten. Maar dit is zeker niet het enige waarbij honing helpt. Dit zoete goud heeft namelijk nog een aantal andere voordelen voor je gezondheid.
Goede cholesterol
Er bestaan twee soorten cholesterol in ons lichaam: LDL (‘slecht’) cholesterol en HDL (‘goed’) cholesterol. Studies hebben aangetoond dat het eten van honing bijdraagt aan een verlaging van het LDL cholesterolgehalte in het bloed, en juist een verhoging van het HDL cholesterol gehalte.
Een lager gehalte aan slecht LDL cholesterol verlaagt het risico op slagaderverkalking en hartziekten. Een hoger HDL cholesterolgehalte heeft hetzelfde effect omdat het tegen deze aandoeningen beschermt.
Huid en haar
Honing wordt vaak gebruikt in huidverzorging. En met goede reden! Het hydrateert de huid en beschermt tegen schadelijke invloeden en bacteriën. Je kunt pure honing direct toepassen op je huid, bijvoorbeeld in een masker. Ook doet het wonderen voor een geïrriteerde hoofdhuid die gevoelig is voor schilfers en roos. Honing bevordert bovendien de haargroei en geeft glans aan je haar.
Versterkt de darmflora
Je darmflora speelt een heel belangrijke rol in je gezondheid en beschermt met name je immuunsysteem. Wat je eet heeft een direct effect op de samenstelling van bacteriën in je darmen, en daarmee dus je gezondheid. Natuurlijke honing verbetert deze samenstelling omdat het probiotische bestanddelen bevat die een gunstig effect hebben op je darmflora.
Natuurlijke energie-boost
Wanneer je sport of anderszins lichamelijk actief bent, is het belangrijk je bloedsuikerspiegel op peil te houden met snelle koolhydraten. Honing is hiervoor ideaal omdat honing de juiste samenstelling van suikers heeft die je weer een energieboost geeft, zonder de nadelige effecten van niet-natuurlijke ingrediënten die vaak in sportdrankjes zitten. Je kunt zelf ook makkelijk een isotone sportdrank maken door honing en zout toe te voegen aan water of een andere geschikte vloeistof.
Soorten honing
Net zoals er een grote variatie in bloemen en bloesems bestaat, zijn er ook veel verschillende soorten honing verkrijgbaar. Van donkere honing tot lichte honing, en van mild tot kruidig of uitgesproken van smaak. Natuurlijk is het ook belangrijk te letten op hoe de honing geproduceerd is, aangezien dit van invloed is op de kwaliteit en de voedingswaarde.
Donkere honing en lichte honing
Donkere honingsoorten zoals woudhoning, heidehoning en tijmhoning hebben een meer uitgesproken smaak dan lichtere soorten zoals acaciahoning of klaverhoning. Deze laatste twee zijn zacht en mild van smaak. Toch is er niet alleen een verschil in smaak. Uit analyse blijkt namelijk dat donkere honingsoorten een hoger gehalte hebben aan vitaminen, mineralen en antioxidanten.
Onbewerkte of rauwe honing
Honing is een product dat na verloop van tijd kristalliseert. Om dit te voorkomen, worden veel honingsoorten bewerkt en verhit. Dit geldt eigenlijk voor alle honing uit de supermarkt. Helaas gaan veel van de unieke voedingsstoffen die honing van nature bezit, op deze manier verloren.
Rauwe honing, ook wel onbewerkte honing genoemd, heeft deze processen niet ondergaan en komt direct uit de honingraat. In deze pure honing zijn dus alle voedingsstoffen en enzymen aanwezig. Gekristalliseerde honing kan makkelijk weer vloeibaar gemaakt worden door het langzaam te verwarmen op kamertemperatuur.
Manuka honing
Manuka honing neemt een speciale plek in tussen alle honingsoorten. Het is een volle, donkere honingsoort met unieke eigenschappen. Dit komt doordat de Australische manuka struik, waar de nectar vandaan komt, een stof bevat genaamd dihydroxyaceton, oftewel DHA. Deze wordt door de bijen in de honing verwerkt en zorgt ervoor dat de honing zeer sterke antibacteriële en antimicrobiële eigenschappen heeft.
Manuka honing wordt dan ook aangeraden bij wondverzorging, huidproblemen, brandwonden en spijsverteringsproblemen. Deze honingsoort is erg populair en heeft een heerlijke, licht houtachtige smaak.
Wat is de beste honing?
Er zijn veel factoren die bepalen wat uiteindelijk een goede honing is. Hierin speelt je persoonlijke voorkeur qua smaak en structuur natuurlijk ook een rol. Wanneer het echter gaat om de positieve invloed van honing op je gezondheid, is onbewerkte, biologische honing absoluut te verkiezen boven andere soorten.
Zoals gezegd bevat rauwe honing de meeste voedingsstoffen, wat het de beste keuze maakt als je optimaal wilt profiteren van de gezondheidsvoordelen die honing te bieden heeft. Bij biologische honing worden er geen chemische middelen gebruikt in het gehele proces: van de bloemen tot het schoonhouden van de bijenkasten. Zo kun je er gerust op zijn dat de honing volledig natuurlijk is. Dit is ook beter voor de bijen, want honingbijen zijn namelijk erg gevoelige insecten!
Biologische honing wordt niet verhit en er wordt ook geen gebruik gemaakt van suikerwater, wat bij de meeste honing vaak wel het geval is. Het gebruik van suikerwater in plaats van echte nectar leidt tot een kwalitatief slechtere honing met weinig voedingswaarde. Dit komt immers uit de nectar.
Is honing beter dan suiker?
Veel mensen vragen zich af of honing gezonder is dan suiker, of dat het een goede suikervervanger is. Het klopt dat honing voornamelijk enkelvoudige suikers bevat: fructose en glucose. In die zin is er niet zo veel verschil met ‘gewone’ kristalsuiker. De glycemische index van suiker en honing is vrijwel gelijk. Veel honing consumeren is dan ook niet zo’n goed idee, zeker niet als je honing neemt omdat je denkt zo minder suikers binnen te krijgen. Een vuistregel is om niet meer dan 50 ml honing per dag te eten.
Toch is honing natuurlijk niet hetzelfde als suiker. Door de unieke voedingsstoffen, zoals vitamines, mineralen, antioxidanten en enzymen, is honing gezonder en biedt het voordelen die suiker zeker niet heeft. Honing is dus absoluut voedzamer dan suiker en kan een gunstige invloed hebben op je gezondheid. Mits je het dus met mate consumeert.
Baby’s en honing
Waarschijnlijk ben je wel bekend met het advies dat baby’s jonger dan 12 maanden geen honing mogen hebben. Hoe zit dat nu eigenlijk precies?
Omdat honing een natuurproduct is dat door honingbijen gemaakt wordt van de nectar van bloemen en bloesems, is er kans dat er sporen van een bepaalde bacterie aanwezig zijn in de honing. Het gaat dan om de bacterie clostridium botulinum. Deze bacterie kan via de pootjes van de bij in de honing terechtkomen.
De bacterie maakt botuline aan, wat een heftige voedselvergiftiging kan veroorzaken bij jonge baby’s. Deze voedselvergiftiging noemen we botulisme, of zuigelingenbotulisme bij baby’s. De bacterie kan ook na verhitting nog steeds aanwezig zijn in honing. Op de website van de Gezondheidsraad kun je meer lezen over botulisme en andere voedselinefcties. Na het eerste levensjaar is de darmflora van kinderen zodanig ontwikkeld dat het deze bacterie onschadelijk kan maken.
