Er zijn verschillende soorten vitamines, maar hoeveel soorten vitamines zijn er nou precies? Kort gezegd zijn vitamines een chemische verbinding. Deze chemische verbindingen zijn onmisbaar voor een gezond en goed functionerend menselijk lichaam.
Daarnaast zijn er zowel vitamines die in water oplosbaar zijn als vitamines die in vet oplosbaar zijn. De functie van vitamines is ons lichaam voorzien van de benodigde voedingsstoffen voor allerlei processen in het lichaam.
Wat zijn vitamines?
Vitamines en mineralen zijn zeer kleine hoeveelheden van minuscule stoffen die in ons voedsel worden aangetroffen. Ze leveren niet direct energie, maar zijn nodig voor een gezond leven. Met andere woorden, ze zijn essentieel voor het lichaam om energie aan te maken en te gebruiken. Vitamines, net als mineralen, zijn de leidende kracht van verschillende lichaamsprocessen. Denk bijvoorbeeld aan groei of energieconversie. Er zijn 13 verschillendesoorten vitamines, allemaal met een verschillende functie.
Is het vitamines of vitaminen?
Je ziet beide namen veel voorbij komen: vitamines en vitaminen. Om verwarring te voorkomen, is het fijn om zeker te weten welke vorm nou correct is. De simpele waarheid is dat beide manieren correct zijn. Het maakt dus niet uit of je vitamines of vitaminen gebruikt. In de Nederlandse taal hebben sommige woorden soms meerdere meervoudsvormen. Dit geldt hier dus ook.
Welke soorten vitamines zijn er?
In totaal bestaan er 13 verschillende soorten vitamines. Er zijn 4 vetoplosbare vitamines en 9 wateroplosbare vitamines. De vetoplosbare vitamines zijn vitamine A, D, E en K. Deze kunnen in het lichaam worden opgeslagen.
Wateroplosbare vitamines zijn vitamine B1, B2, B3, B5, B6, B8, B11, B12 en tenslotte vitamine C. Gezien het feit dat deze vitamines water oplosbaar zijn, kan het lichaam deze niet vasthouden of opslaan. Hierdoor moeten deze vitamines dus dagelijks worden aangevuld.
Vitamine A
Vitamine A wordt in het lichaam omgezet in retinol en dat retinol dus het daadwerkelijke stofje is dat zo onmisbaar is voor je lichaam. In feite is vitamine A eigenlijk een verzamelnaam voor retinol en provitamine A. Vitamine A is goed voor het lichaam. Het ondersteunt onder andere je immuunsysteem waardoor je een betere weerstand creëert tegen virussen, infecties en ziektes. Ook helpt het om je ogen, je haar, de gezondheid van je huid, tandvlees, slijmvliezen en de ontwikkeling van je botten gezond te houden.
Vitamine B
Hoewel er vroeger werd gezegd dat er slechts 1 vitamine B was, weten we dat er nu 8 verschillende B-vitamines zijn. Dit zijn essentiële vitamines welke we dagelijks nodig hebben. Over het algemeen zijn deze vitamines goed voor het vrijmaken van energie uit voeding. Daarnaast spelen ze een belangrijke rol bij het verbranden van vet, eiwitten en koolhydraten.
Vitamine C
Vitamine C is belangrijk voor een goede weerstand om het lichaam te beschermen tegen schadelijke stoffen. Daarnaast zorgt vitamine C voor de aanmaak van collageen. Om het belang van vitamine C te onderstrepen, is het goed om te vermelden dat deze vitamine bij meer dan 800 lichaamsprocessen is betrokken.
Vitamine D
Je lichaam heeft vitamine D nodig om goed te kunnen functioneren. Zonder vitamine D kan er geen goede opname van calcium (voor je botten) en fosfaat (voor botten en energiestofwisseling) plaatsvinden. Ook spieren, tanden, hart en bloedvaten hebben allemaal baat bij een goede vitamine D status.
Andere voordelen van voldoende vitamine D zijn onder andere de ondersteuning van koolhydraten en vettenstofwisseling, behouden van een gezonde bloeddruk en een positief effect op de ooggezondheid.
Vitamine E
Vitamine E is een sterke antioxidant en het is belangrijk voor onder andere de aanmaak van nieuwe huidcellen, het verstevigen van collageen en je cellen beschermen tgen schade van buitenaf. Vitamine E bestaat in principe uit 8 verbindingen die samen het vitamine E-complex vormen. Die 8 vitamine E verbindingen zijn zowel in synthetische (in een laboratorium gemaakt) vorm als in natuurlijke vorm toegevoegd of als supplement verkrijgbaar.
Vitamine K
Vitamine K speelt een belangrijke rol in je lichaam bij onder andere het behoud soepele wanden van je slagaderwanden en een goede bloedstolling. Daarnaast helpt het ook bij het het gezond houden van je botten. Daarnaast is het ook belangrijk voor het behoud van stevige botten.
Wat doen vitamines?
Vitamines en mineralen spelen een rol bij de groei, herstel en normale werking van het menselijk lichaam. Ze zijn ook erg belangrijk voor de lichamelijke gezondheid. Vitamines zijn van nature aanwezig in onze voeding. Het is ook de beste manier om vitamines uit je voeding te halen. Dit komt doordat het lichaam zelf niet in staat is om ze aan te maken.
Dit benadrukt het belang van een gezond en gevarieerd eetpatroon. Een misvatting over vitamines is dat ze direct het lichaam voorzien van een grote hoeveelheid energie. In werkelijkheid leveren vitamines niet direct energie, maar zijn ze noodzakelijk om het lichaam van energie te voorzien.
In welke voeding zitten vitamines?
Vitamines komen van nature voornamelijk voor in onze voeding, zoals in groenten en fruit. Ook in veel volkoren producten zitten ze. Het menselijk lichaam is niet (voldoende) in staat om genoeg van alle vitamines zelf aan te maken. Daarom is een gezond en evenwichtig voedingspatroon enorm belangrijk. Om het alvast wat makkelijker te maken, hebben we alvast een aantal vitaminerijke producten voor je gezocht.
Groenten en fruit
Doorgaans vormen groenten en fruit de ideale basis voor vitamines en mineralen. Twee stuks fruit of een smoothie helpt je een heel eind op weg om aan je dagelijkse behoefte te voldoen. Maar welke voeding is nou echt rijk aan vitamines? Blauwe bessen vormen een bron van antioxidanten maar dat niet alleen. Een blauwe bes wordt ook wel een vitamine C bommetje genoemd.
Pindakaas
Van pindakaas weten we dat het gezond is, al zitten er vaak wel nog een hele hoop toevoegingen aan de pindakaas die in de supermarkt te koop is. Wat veel mensen niet weten, is dat pindakaas heel gemakkelijk zelf te maken is. Pinda’s even kort roosteren in de oven, als je wilt nog wat andere noten erbij, en dan in de blender. De oliën van de noten zijn voldoende om er smeuïge 100% natuurlijke pindakaas van te maken. Je hoeft er verder niets aan toe te voegen en door de noten vormt de pindakaas een bron van vitamine E.
Avocado
Dat de avocado een bron is van gezonde vetten is tegenwoordig geen geheim meer. Maar was je er ook van op de hoogte dat de avocado vol zit met het vitamine B complex, vitamine K en zelfs vitamine E?
Spinazie
Ten slotte spinazie. Vanaf kleins af aan krijgen we al te horen dat spinazie goed voor ons is en dat we er groot en sterk van worden. Maar hoe komt dat? Spinazie bevat veel ijzer, en ijzer zorgt er voor dat we rode bloedcellen kunnen aanmaken en helpt het bij het vervoeren van zuurstof door het lichaam. Dit noemen we ook wel de energievoorziening van het lichaam.
Supplementen
Als je onvoldoende vitamines en mineralen uit voeding haalt, is het belangrijk om kritisch te kijken naar je levensstijl. Zorg altijd eerst voor een gevarieerd voedingspatroon met voldoende fruit, groenten, volkoren producten en vezels.
Voedingssupplementen kunnen een oplossing bieden als het niet lukt om genoeg uit voeding te halen. Echter, voeding blijft gelden als basis. Ook voor tekorten aan vitamines bestaan er supplementen. Doorgaans veel voorkomende vitaminesupplementen zijn vitaminepillen of multivitamines. Het grootste verschil is dat multivitamines lagere concentraties van bijvoorbeeld vitamine C bevatten dan een puur vitamine C supplement. Een multivitamine is dus een mooi begin als je tekorten hebt, maar biedt zeker niet altijd de oplossing. Specifieke vitamine C en D supplementen bevatten vanzelfsprekend hogere concentraties.
Vitamine tekort
Een tekort aan vitamines kun je herkennen aan de hand van een aantal symptomen. Dit verschilt wel per vitamine. Zo zijn er andere symptomen voor een vitamine D tekort als voor een tekort aan vitamine A bijvoorbeeld. Omdat zowel een tekort als een overschot lastig te herkennen is, is het zaak om scherp te blijven. Vrijwel de enige manier om 100% zeker te zijn dat het een vitamine tekort betreft, is een bloedtest. Symptomen waaraan je een tekort kunt herkennen zijn:
- Verminderde weerstand
- Vermoeidheid
- Hoofdpijn
- Bloedarmoede
- Duizeligheid
Mocht je last hebben van een of meerdere van de bovengenoemde symptomen, wilt dat niet meteen zeggen dat je een tekort hebt. Laat dit hiervoor altijd adviseren door een (huis)arts of deskundige.
Vitamine overschot
Zelfs te veel gezonde voedingsstoffen kunnen nadelige gevolgen hebben voor je gezondheid. “Hoe meer, hoe beter” gaat dus absoluut niet op bij vitamines en mineralen. Een overschot kan leiden tot verschillende problemen met de gezondheid zoals darmklachten en zelfs een verminderde weerstand. Je kunt een overschot aan vitamines herkennen aan de hand van de volgende symptomen:
- Misselijkheid en duizeligheid
- Hoofdpijn
- Darmstoornissen en diarree
Ook voor deze symptomen geldt dat als je last er van hebt, dit niet meteen door een vitamine overschot komt. Om een overschot uit te sluiten, kun je eveneens een deskundige of (huis)arts.
Veelgestelde vragen over vitamines:
Welke soorten vitamine D zijn er?
Er zijn twee belangrijke soorten vitamine D: vitamine D2 (ergocalciferol) en vitamine D3 (cholecalciferol). Vitamine D2 komt voor in planten, schimmels en gisten. Vitamine D wordt geproduceerd door zonlicht op de huid. Zowel D2 als D3 zitten in voedingsmiddelen zoals vette vis, eieren en lever en zijn verkrijgbaar als supplementen. Over het algemeen is vitamine D3 effectiever als D2.
Welke soorten vitamine B zijn er?
Er zijn in totaal acht soorten vitamine B:
- Vitamine B1 (thiamine)
- Vitamine B2 (riboflavine)
- Vitamine B3 (niacine)
- Vitamine B5 (pantotheenzuur)
- Vitamine B6 (pyridoxine)
- Vitamine B8 (biotine)
- Vitamine B11 (foliumzuur)
- Vitamine B12 (cobalamine)
Elk van de verschillende B-vitamines speelt een belangrijke rol in het lichaam. Dit varieërt van het omzetten van voeding in energie tot het ondersteunen van een gezonde huid en een gezond zenuwstelsel. Zorg voor een gezond en gevarieerd voedingspatroon om elk van de verschillende vitamines uit het vitamine B-complex voldoende binnen te krijgen.
