Artrose en voedingssupplementen is een onderwerp dat steeds vaker in de schijnwerpers staat. En dat is ook niet zo gek, aangezien 1,2 miljoen Nederlanders hiermee kampen. Maar waarom worden voedingssupplementen gebruikt bij artrose? En om welke supplementen gaat het precies? In dit artikel leggen wij je de relatie tussen voedingssupplementen en artrose uit.
Artrose en voedingssupplementen
Voordat we dieper ingaan op de relatie en verhouding tussen voedingssupplementen en artrose, leggen we je uit wat artrose precies is. Artrose is een vorm van slijtage van bepaalde gewrichten, ook wel in de volksmond slijtagereuma genoemd. Wanneer we dan praten over gewrichten, doelen we met name op handen (en dan specifiek de vingers), knieën, heupen en zelfs de ellebogen.
De meeste mensen die artrose hebben zijn ongeveer 45 jaar of ouder. Dit komt doordat bij ouderen het kraakbeen zich doorgaans minder snel herstelt, waardoor het risico op artrose toeneemt. Ontstekingsremmers worden vaak als eerste ingeschakeld, maar deze medicijnen hebben vaak vervelende bijwerkingen.
Artrose, artritis en reuma
Veel mensen verwarren artrose, artritis en reuma met elkaar. Als we het echter over artrose hebben, dan is er sprake van een beschadiging in het kraakbeen. Bij reumatoïde artritis is de boosdoener een auto-immuunziekte, waardoor er een ontsteking in het gewrichtskapsel kan ontstaan. Reuma wordt veroorzaakt door een ontsteking in het gewricht, wat tot slijtage en dus tot artrose kan lijden. Andersom geldt dit ook – door slijtage in het gewricht (veroorzaakt door artrose) kunnen ontstekingen ontstaan. Vandaar dat reuma en artrose vaak met elkaar gepaard gaan.
De vervelende gevolgen van artrose mogen niet worden onderschat. Je kunt door artrose veel ongemakken en pijn ervaren. Naarmate de artrose verder vordert, kan het voorkomen dat de vorm van de botten verandert. Dit leidt vervolgens tot verdikkingen (van bijvoorbeeld de knieën en vingers). Dit is het gevolg van het feit dat naarmate je ouder wordt, het kraakbeen op bepaalde plaatsen in het lichaam versleten of zelfs helemaal weggesleten is.
Artrose en voedingssupplementen
Voor wie liever geen geneesmiddelen voor artrose wilt nemen, kunnen voedingssupplementen uitkomst bieden. Wie de bijsluiter leest, neemt vaak al snel liever geen of zo min mogelijk medicijnen meer. Hoewel de bijwerkingen vervelend kunnen zijn, zijn de pijn en de ongemakken van artrose dat ook. Voedingssupplementen voor artrose zijn onder andere:
- Glucosamine
- Kurkuma
- Groenlipmossel
- Vitamine D
- Hyaluronzuur
Uit Australisch onderzoek is gebleken dat het gebruik van deze voedingssupplementen veilig is voor de korte termijn. Hiermee doelen ze op ongeveer 4 tot maximaal 6 weken. Over de lange termijn is nog niets bekend, maar dit biedt in ieder geval de mogelijkheid om met de bovengenoemde voedingssupplementen de pijn te verlichten.
Glucosamine
Glucosamine behoort tot de aminozuren. Glucosamine zit onder andere in het kraakbeen en in het bindweefsel. Je lichaam is in staat dit aminozuur zelf te maken. Maar waarom zou je dan een supplement hiervan nemen?
Glucosamine houdt als het ware het kraakbeen bij elkaar. Artrose zorgt ervoor dat de kwaliteit van het kraakbeen in je lichaam aanzienlijk afneemt, waardoor er extra glucosamine nodig is om het kraakbeen bij elkaar te houden. De afbraak van kraakbeen vindt echter sneller plaats dan dat het aangemaakt kan worden, en daarom kan extra glucosamine belangrijk en waardevol zijn.
Glucosamine in de vorm van supplementen kun je bij de drogist of apotheek vinden. Deze supplementen zijn meestal gemaakt van schelpen en de schilden van garnalen en krabben. Er is ook glucosamine verkrijgbaar voor vegetariërs. Hierbij wordt de glucosamine verkregen uit gefermenteerde paddenstoelen of granen.
Het effect van glucosamine is niet voor iedereen hetzelfde. Glucosamine kan pijnstillend werken bij milde artrose klachten, maar sommige mensen merken geen verschil.
Kurkuma
Kurkuma is de wortel van de plant genaamd curcuma longa. Kurkuma bevat curcumine, een stofje dat allerlei voordelen heeft voor de gezondheid volgens meerdere onderzoeken. Zo heeft curcumine een ontstekingsremmende werking. Het nadeel van curcumine is dat het maag-darmkanaal deze stof lastig kan opnemen. Bovendien blijft het de vraag waar de curcumine in supplementen uiteindelijk precies terecht komt.
Veel supplementen bevatten daarom een andere stof die ervoor zorgt dat de curcumine beter kan worden opgenomen door het lichaam. Daarnaast is het beter om de vloeibare vorm te kiezen om de opname makkelijker te maken. Vele mensen hebben baat gehad bij kurkuma en geven aan weer soepele gewrichten te hebben, maar hoe dan ook blijft het belangrijk om eerst met een arts te overleggen over het gebruik van kurkuma. Dit kruid kan namelijk in combinatie met medicijnen bijwerkingen geven.
Groenlipmossel
Allereerst: wat is groenlipmossel? Groenlipmossel is een weekdier, zoals de naam al doet vermoeden. De groenlipmossel komt alleen voor in de wateren van Nieuw-Zeeland. Uit onderzoek is gebleken dat het extract van de groenlipmossel een alternatief kan vormen voor ontstekingsremmers. De omega 3 vetzuren, furaanvetzuren en eiwitten in de groenlipmossel zouden een positief effect hebben op de gewrichten.
Er zijn twee verschillende soorten extracten van de groenlipmossel verkrijgbaar, namelijk een vloeibare variant en een poedervorm. Vooral vloeibare groenlipmossel zorgt voor positieve resultaten, aangezien deze vorm de meeste werkzame stoffen bevat. De poedervorm is weliswaar goedkoper, maar bevat veel minder belangrijke stoffen die gezond kraakbeen bevorderen.
Vitamine D
Vitamine D behoort tot de vet oplosbare vitamines. Het lichaam kan deze vitamine zelf aanmaken onder invloed van zonlicht. Ook dierlijke producten zoals vette vis bevatten vitamine D. Bijkomend voordeel van vette vis is dat er veel omega 3 vetzuren in zitten.
Vitamine D is noodzakelijk om calcium uit de voeding in het lichaam op te nemen, en daarmee zorgt vitamine D voor gezonde botten en tanden. Ook speelt vitamine D een rol bij een goede werking van het immuunsysteem en de spieren. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat vitamine D een gunstig effect heeft op mensen die pijn en stijfheid ervaren veroorzaakt door artrose. Houd wel altijd rekening met de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid en raadpleeg een arts voordat je met vitamine D aan de slag gaat.
Hyaluronzuur
Hyaluronzuur is een stof die allerlei belangrijke functies heeft in het lichaam. Deze stof kan de vloeistof in de gewrichten vervangen of aanvullen. Bij mensen met een reumatische aandoening wordt hyaluronzuur vaak door middel van injecties in de plek gespoten waar de klachten zich voordoen (bijvoorbeeld in de knie of in de heup). Een behandeling met hyaluronzuur kan klachten verminderen door de pijnstillende werking, en door het ontstekingsremmend effect kan het het normaal functioneren van de spieren en gewrichten bevorderen.
Hyaluronzuur werkt vooral voor mensen die lichte pijn ervaren als gevolg van artrose. Mensen in een vergevorderd stadium hebben meestal geen baat bij hyaluronzuur.
Effectiviteit
Over de effectiviteit van voedingssupplementen voor artrose blijft enige twijfel bestaan. Hoewel er de afgelopen jaren flink wat belangstelling voor is geweest, is er nog veel onduidelijkheid. Heb je een vraag over een bepaald voedingssupplement in relatie tot artrose? Op Apotheek.nl kun je terecht met jouw vraag. Ook op de website van de Stichting Artrose Zorg kun je veel informatie vinden over verschillende middelen om ontstekingen en klachten te verminderen.
Naast artrose en voedingssupplementen, is er uit een onderzoek gepubliceerd door The National Library of Medicine gebleken dat sommige alternatieve behandelingsmogelijkheden, zoals acupunctuur, zouden kunnen helpen bij een behandeling. Dit betekent niet dat acupunctuur dé oplossing is, maar je kunt het zeker overwegen. Ook de vraag of voedingssupplementen een medische klacht op kunnen lossen blijft lastig te beantwoorden. Wel is zeker dat voedingssupplementen veel verschillende soorten vitamines en mineralen bevatten die belangrijk zijn voor een goede gezondheid.
Toename artrose
Zoals in het begin van het artikel al even werd genoemd, komt artrose voornamelijk bij ouderen voor. Aangezien de groep ouderen in Nederland de komende jaren nog flink zal stijgen, is dit ook te verwachten voor het aantal Nederlanders met artrose. Daar komt nog eens bij dat we tegenwoordig massaal minder bewegen en meer stilzitten. Overgewicht begint ook steeds meer zijn tol te eisen, wat vanzelfsprekend niet bevorderlijk is. Wanneer we deze dingen bij elkaar optellen, wordt de kans op meer mensen in Nederland met artrose alsmaar groter. Daarom is het belangrijk om de kennis omtrent artrose en voedingssupplementen te delen en up to date te houden.
Voeding en artrose
Wat kun je wel zelf direct doen nog voordat je een voedingssupplement koopt? Via je dagelijkse voeding kun je er in ieder geval voor zorgen dat je voldoende vitamine D en omega 3 vetzuren binnenkrijgt. Door gezond te eten krijg je alle vitaminen en mineralen binnen die je nodig hebt zonder meteen naar een supplement te grijpen. Daar komt nog eens bij dat je door gezond te eten overgewicht kunt voorkomen.
Artrose wordt weliswaar niet per se veroorzaakt door overgewicht, maar het kan wel voor extra druk op de spieren en pezen zorgen en daarmee de slijtage verergeren. Regelmatig (rustig) bewegen kan tevens helpen om de pijn te verminderen. Een halfuur per dag zwemmen, fietsen of wandelen kan wonderen doen voor de spieren en pezen die zijn versleten.
Echter bestaat er tot op heden geen voedingsstof die beschadigd kraakbeen volledig kan herstellen. Bovendien kan een gebrek aan vitaminen niet als de oorzaak van artrose worden beschouwd en heeft deze aandoening soms zoveel impact op het dagelijks functioneren dat extra vitaminen en / of andere voedingsstoffen simpelweg niet werken. Ons advies blijft dan ook om altijd eerst met je arts te overleggen om ervoor te zorgen dat je klachten afnemen.
Overleg met je huisarts
Slik je al medicijnen en wil je daarnaast gebruik maken van voedingssupplementen? Overleg dit te allen tijde met je huisarts voor je dit doet. Het gebruik van voedingssupplementen en medicijnen tegelijkertijd kan vervelende gevolgen hebben. Bepaalde medicijnen en voedingssupplementen kunnen namelijk op elkaar reageren.
